از دیرباز محافظت از جان و مال انسان ها در مقابل آتش سوزی یکی از موارد مهم و حیاتی بوده است. که امروزه با مدیریت خطر و حریق، تهدید جانی و مالی برای کارکنان و مردم را به حداقل رسانده است. راه های اطفا حریق بسیار زیاد است. از طرق مختلف می توان آسیب را به حداقل رساند مانند: پوشش ضد حریق، تجهیزات اطفا حریق در طبقات و… اما یکی از موارد مهم در ساخت سازه، طبقه بندی مکان ها با توجه به امکان آتش سوزی است.

تقسیم بندی مکان ها از لحاظ امکان آتش سوزی

مکان های کم خطر

بعضی از سازه ها مواد قابل حریق کم تری دارند. حتی در صورت حریق هم نیز حرارت کم تری از خود تولید می کند. با راه های خیلی ساده تر هم نیز می توان اطفا کرد. ولی به معنای بی اهمیت بودن حریق نیست، و به هر حال همچنان یک تهدید مالی و جانی محسوب میشود. که عموما شامل این مکان ها میشوند: کتابخانه ها، اماکن مذهبی، مدارس، بیمارستان ها، موزه ها، خانه سالمندان، تئاتر ها، سالن همایش، سالن کنفرانس و…

مکان هایی با خطر متوسط  (گروه یک)

این نوع مکان ها عموما از دسته سازه هایی هستند که قابلیت اشتعال مواد موجود در آن کم تر است. اگر زمانی هم آتش سوزی رخ دهد، حرارت متوسطی آزاد خواهد شد. و تراکم مواد قابل اشتعال هم نیز بین 50/100 کیلوگرم بر متر مربع است. و این دسته با مکان هایی با خطر متوسط رو به بالا متفاوت است. این نوع سازه ها عبارتند از: پارکینگ ها، کارخانه های تولید لبنیات، خشک شویی ها، رستوران ها، آشپزخانه رستوران ها، کنسرو سازی، کارخانه های شیشه و…

مکان هایی با خطر متوسط (گروه دو)

این نوع مکان ها عموما از دسته مکان هایی هستند که قابلیت آتش گرفتن مواد موجود در آن جا بالا تر از و بیشتر از متوسط است. در صورت وقوع حریق حرارتی متوسط از خود تولید میکند. تراکم مواد قابل اشتعال در آن ها بین 100/150 کیلوگرم بر متر مربع است. و عموما دسته مکان هایی با خطر متوسط رو به بالا تراکم بیشتری نسبت به دسته متوسط دارد. که مانند: کتابخانه های بزرگ، تعمیرگاه ها، تولیدی های چرم، دفاتر پستی، اسکله ها و بارانداز، چاپ خانه ها، کارخانه تولید کاغذ، کارگاه های ماشین و…

مکان های پر خطر (گروه یک )

سازه یا بخشی از سازه که مقدار مواد قابل استعال آن عموما بسیار زیاد است. در صورت آتش سوزی، حرارت ساتح شده از آتش زیاد است. سرعت گسترش هم نیز دز این نوع مکان ها بیشتر از سایر سازه ها است. اما با تمام این موارد، مایعات قتبل استعال در این نوع مکان ها کم است. و عموما شامل این نوع مکان ها می شوند: کارگاه های ریخته گری، چاپخانه هایی که از مرکب هایی با نقطه اشتعال کمتر از 100 در جه فارنهایت استفاده میکنند و…

مکان هایی با خطر بالا ( گروه دو)

کل سازه یا بخشی از آن که مواد قابل اشتعال در آن بسیار زیاد است. در صورت حریق، اطفا آن سخت ترین شرایط در مقایسه با دیگر سازه ها است. مواد قابل اشتعال قابل توجهی هم نیز در این نوع مکان ها وجود دارد. که باید حتما از سیستم های اطفا حریق ساختمانی استفاده کرد.

سازه هایی با کلاس خطرهای متفاوت

این نوع سازه ها، که اصلا هم محدود نیستند، دارای کلاس خطرهای متعددی هستند. به طور مثال یک طبقه دارای یک نوع کلاس خطری است و طبقه ی دیگر دارای یک نوع دیگر. که دارای راه حل هایی است.

اگر از نظر ساخت و معماری به مشکل نخورد، میتوان از یک دیگر جدا کرد و هر کدام را با توجه به کلاس هایشان، قوانین مربوط به خود را اجرا میکنند و برایشان سیستم های اطفا حریق متفاوت و مخصوص به هر کدام را در نظر می گیریم. اما اگر به هر دلیلی چه از نظر معماری و ساختاری و چه از نظر فیزیکی نتوانست طبقات را از هم جدا کرد. طراحی کل سازه با کلاس خطری که بالاتر است انجام می شود و بر اساس کلاس خطر بالا تر اطفا حریق مخصوص آن را در نظر می گیریم.

انواع آتش سوزی

آتش سوزی یکی از حوادثی است که در صورت وقوع، هم خسارت جانی و هم مالی دارد و در کمترین زمان ممکن میتواند ضربات جبران ناپذیری به سازه ها و افراد وارد کند. برای کمتر وارد شدن این نوع خسارات هم انواع اطفا حریق تعبیه می شود.

آتش سوزی مواد مایع

عموما مکان هایی که شامل مواد مایع مانند: نفت، بنزین، گازوئیل و الکل و سایر سوخت های مایعی که باعث تحریق میشوند هستند. در گروه پر خطر قرار می گیرند که آتش سوزی آنها هم نیز تراکم بیشتری دارد.

آتش سوزی الکتریسیته

حریق هایی که الکتریسیته باعث آنها می شود و یا در آن دخیل بوده است. این نوع هم در دسته خطر متوسط قرار میگیرد.

آتش سوزی فلزات

نوعی از آتش سوزی دیگری هم وجود دارد که شامل فلزات قابل اشتعال می باشد مانند: سدیم، پتاسیم، منیزیم و .. هستند. که به طور معمول در صورت حریق در دسته مکان های با خطر متوسط قرار می گیرد.

جمع بندی

هر نوع آتش سوزی در هر مکانی و با هر نوع سازه ای، خطرناک است و در صورت جلوگیری نکردند در کمترین زمان بیشترین آسیب را وارد می کند و بسیار هم چبران ناپذیر است. پس تا جایی که امکان دارد تمام تدابیر برای اطفا حریق در سازه ها باید اجرا شود، تا در صورت بروز آتش سوزی کمترین آسیب وارد شود. امیدواریم این مطلب مفید بوده باشد.