پوشش ضد حریق در صنعت و پتروشیمی از اهمیت بالایی برخوردار است. این پوشش ها به عنوان یک لایه محافظ بر روی سطوح مختلف استفاده می‌شوند تا از انتشار حرارت و آتش جلوگیری کنند.

این پوشش ها می‌توانند در صورت وقوع حریق، امکان انتشار آن را به حداقل برسانند و زمان کافی برای اجلال افراد و خاموش کردن آتش را فراهم کنند. به دلیل خطرات بالای صنایع پتروشیمی، استفاده از پوشش ضد حریق امری ضروری است.

آشنایی با پوشش ضد حریق

امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی و البته رشد جمعیت نیاز به مسکن و فعالیت در این زمینه کاری افزایش یافته و خب البته فراهم کردن تجهیزات و امکانات از یک سو و تضمین امنیت استفاده از سازه ها از سوی دیگر دغدغه فعالان در این مشاغل بوده است.

حادثه هیچگاه خبر نمیکند، شاید ما نتوانیم کاملا جلوی رخداد حادثه را بگیریم اما با درایت و ایمن سازی مناسب ‌میتوانیم خسارات ناشی از حادثه را به حداقل برسانیم. مخصوصا در محیط های کاری که افراد زیادی در‌ حال رفت و آمد هستند. لطفا تا پایان این مطلب از آذر ایستا بنا با ما همراه باشید تا درباره‌ی یکی از تجهیزات ایمن سازی صحبت کنیم.

پوشش‌ ضد حریق ‌یا فایرپروف برای مکان‌هایی که در معرض خطر آتش سوزی ‌می‌باشند بسیار مورد نیاز و ضروری است و فعالیت بسیار مهمی که باید انجام شود این است که جلوی پیشرفت و سرایت بیشتر آتش گرفته شود و بازه زمانی زیاد و کافی برای رسیدن نیرو‌های امدادی و آتش نشانی را به وجود آورد.

برای این منظور به کار‌گیری پوشش‌های ضد آتش (Fireproofing) بسیار سفارش ‌می‌شود چون به ‌خوبی از بنا‌ها و سازه ها مراقبت ‌می نماید. پوشش ضد حریق ‌یا فایرپروف، پوشش هایی هستند که مقاومت مواد و بناها در مقابل حریق را مهیا می‌کنند، به نحوی که در هنگام آتش سوزی تصادفی، سازه‌های مهم تا زمان کنترل حریق مقاومت می‌کنند.

ضد حریق یا ضد آتش به معنای استفاده از برخی تولید‌ها روی مواد ‌یا بنا‌هایی می‌باشد که تشدید حریق را به کمترین میزان ‌میرسانند و به این ترتیب کارخانه ها و مکان‌های در معرض آتش سوزی بهره بیشتری از اجرای پوشش ضد حریق می‌برند.

پوشش ضد حریق کجا و چرا استفاده میشود؟

بیشتر بخوانید: طبقه بندی مکان ها با توجه به خطر ایجاد آتش سوزی

در پالایشگاه ها، نیروگاه های پتروشیمی، نیروگاه ها، ایستگاه های فرآوری، پاساژ‌ها، بنا‌های دریایی مانند سکو‌های نفتی و کشتی ها، تونل ها و بسیاری از مکان های دیگر که احتمال حریق در آن‌ها زیاد است، کد‌ها و استاندارد‌های گوناگون مانند (انجمن ملی حفاظت از آتش یا NFPA) جواز استفاده از پوشش ضد حریق را سفارش می نماید.

برای این منظور، تجهیزات و بنا‌ها تا ارتفاع معینی‌ و یا تمام تجهیزات داخلی، طبق شیوه نامه ها، ضد حریق ‌می‌شوند. برای نگهداری از طیف وسیعی از محصول‌های قابل اشتعال و غیر قابل اشتعال در برابر حریق، اکثر اوقات به پوشش‌های ضد آتش نیاز می‌باشد.

مرحله اول حریق

مرحله اول حریق همیشه با احتراق در سطح رخ می‌دهد و از این رو تمرکز بر روی مراقبت از سطح ماده اساسی است. به علت ماهیت ارگانیک بودن پوشش سطح معمولی‌، به راحتی می‌سوزد و دود و بخارهای سمی تولید میکند که در مواقعی که به حفاظت از حریق ‌یا جلوگیری از حریق نیاز بوده باشد، برای استفاده مطلوب نیست.

برخورد در برابر آتش و ‌یا مقاومت در برابر حریق برای بررسی مواد قابل اشتعال و غیر قابل اشتعال با به کارگیری پوشش های ضد آتش و مقاوم در برابر حریق ‌یا محافظ در قبال آتش سوزی در نظر گرفته می‌شود. میزان تاخیر در حریق به صورت عمده به ضخامت پوشش، لایه ها و عملکرد فرمولاسیون بستگی دارد.

کاربرد پوشش ضد حریق در مجتمع های پتروشیمی

انتخاب پوشش محافظ حرارتی برای مراقبت از سازه های فولادی و مخازن فولادی موجود در مجتمع های صنعتی به‌ تعدادی آیتم بستگی دارد. از با اهمیت ترین مورد‌ها، قیمت پوشش ضد حریق و هزینه ی اجرای پوشش ضد حریق می‌باشد. موارد دیگری که از مهندسین انتظار ‌میرود در نظر داشته باشند ‌میتوان به در دسترس بودن مصالح و امکان اجرا اشاره کرد.

شرکت آذر ایستا با بیش از ‌یک دهه سابقه اجرا در این زمینه با مناسب ترین قیمت پوشش ضد حریق در خدمت متقاضیان می‌باشد. از کار افتادن هر کدام از تاسیسات مجتمع های صنعتی می‌تواند موجب نقص‌ در کارایی سیستم مورد نظر گردد.

وقوع آتش در مجتمع های پتروشیمی موجب خسارات بسیار زیادی می‌شود. به عنوان مثال وقوع حریق در پالایشگاه ترکیه (1999) موجب ضرر 3.5 میلیارد دلاری به ترکیه شد. عمده ی این ضرر و زیان به جهت توقف تولید، تعمیر و بعضا جایگزینی بود. درصورتی که تاسیساتی صدمه ببیند، نه فقط دغدغه ی تلف شدن سرویس ها و تولیدات، بلکه احتمال اینکه اینگونه صدمات برای کارمندان آن تاسیسات، محیط زیست و عموم مردم مستقیما خطرآفرین باشد، وجود دارد.

با دقت به ساخت و استخراج حجم بسیار بالا‌ی نفت و مشتقات آن در کشور ایران کاملا معلوم است که در صورت بروز آسیب در سازه ی نگه دارنده ‌یا امکانات و ‌یا این که خطوط لوله هر مجتمع نفتی، روزمره چندین میلیون دلار به اقتصاد سرزمین خسارت وارد می‌شود که ‌این خودش نشان دهنده اهمیت ویژه نظارت برکارایی این خطوط در هنگام آتش می‌باشد.

کاربرد پوشش ضد حریق در صنعت پتروشیمی و صنعت شیمی

صنعت پتروشیمی بخشی از صنعت شیمی می‌باشد که محصولاتش را از نفت خام‌ یا گاز طبیعی ایجاد ‌می‌نماید. تولیدات پتروشیمی به گونه ای بوده که معمولا ‌یک واحد مهم در بالا دست، مواد اولیه واحد‌های دیگر را می‌سازد، مانند واحد الفین که با ساخت اتیلن نیاز واحدهای پلی اتیلن را تامین ‌می‌نماید.

صنعت پتروشیمی از صنعت های مادر و اشتغال‌ زا می‌باشد که تحت عنوان تغذیه‌ کننده بقیه قسمت های صنعت می‌تواند تحت عنوان موتور حرکت اقتصاد کشور‌های رو به پیشرفت نقش مهمی را اجرا ‌می‌کند. هر مجتمع پالایشگاه‌ یا پتروشیمی از چندین واحد و هر واحد از ده ها بنا و تجهیزات ساخته شده است.

چنانچه که سازه ها ‌یا تجهیزات اصلی از کار بیفتند‌ یا اینکه دچار خرابی زیاد شوند، باعث توقف و ‌یا ایجاد آتش سوزی ‌یا حتی انفجار میگردند. اهمیت دادن به استفاده از پوشش های مقاوم حریق برای مجتمع های صنعتی و پتروشیمی ها از مشخصه های زندگی جدید می‌باشد تا صنعت را از مخاطرات ناشی از آتش سوزی و حریق مصون نگه دارد.

تجربیات نشان داده است که هزینه ها و ضرر و زیان ناشی از آتش سوزی 10-300 برابر مخارج ضد حریق نمودن‌ یک پروژه می‌باشد. بنابراین، این پوشش‌ها می‌توانند به عنوان یک سرمایه‌گذاری هوشمندانه برای مجتمع‌های صنعتی و پتروشیمی ها محسوب شوند.

انتخاب پوشش حرارتی مناسب برای محافظت از سازه های فولادی و مخازن فولادی در مجتمع های صنعتی امری حیاتی است. هزینه ی اجرای پوشش حرارتی، در دسترس بودن مصالح و قابلیت اجرا از مواردی است که مهندسین باید در نظر داشته باشند.

خسارات بسیار زیادی که وقوع حریق در مجتمع های پتروشیمی میتواند به همراه داشته باشد، نشان می‌دهد که انتخاب پوشش حرارتی صحیح از اهمیت بسیاری برخوردار است. به علاوه، اگر تاسیسات مجتمع های صنعتی صدمه ببینند، خسارات مالی نه تنها به تولید و خدمات بلکه به محیط زیست و جامعه نیز خسارت می‌زند. بنابراین، انتخاب و اجرای پوشش حرارتی مناسب برای محافظت از سازه های فولادی و مخازن فولادی امری بسیار حائز اهمیت است.

با توجه به اهمیت تولید و استخراج نفت و مشتقات آن در ایران، حفظ عملکرد صحیح و بدون مشکل خطوط لوله و سازه های نگهدارنده در مجتمع های نفتی امری ضروری است. هر گونه آسیب یا خرابی در این تجهیزات می‌تواند به زیان های مالی بسیار بزرگی برای اقتصاد کشور منجر شود.

همچنین، صنعت پتروشیمی به عنوان بخش مهمی از صنعت شیمی، نیاز به حفظ عملکرد صحیح و بدون مشکل تجهیزات و سازه های خود دارد. هر مجتمع پالایشگاه یا پتروشیمی از تعداد زیادی واحد و تجهیزات تشکیل شده است و هر گونه مشکل یا خرابی در این تجهیزات می‌تواند منجر به توقف تولید یا حتی حوادث خطرناکی نظیر آتش سوزی یا انفجار شود. بنابراین، اهمیت بررسی و نگهداری صحیح این تجهیزات و سازه ها بسیار بالاست و نباید آن را نادیده گرفت.

انواع روش برای اجرا‌ی پوشش ضد حریق

در صورت وقوع آتش در ساختمان بلند‌ و پارکینگ ها، در طی 10 تا 15 دقیقه دما به نقطه نرم شدگی و تسلیم بنا رسیده و سازه تحمل بار را نخواهد داشت و نهایتا فرو خواهد ریخت. طبق استاندارد ASTME-119 میزان دمای بحرانی ستون‌ها 538 درجه سانتی گراد و همچنین برای تیرها 598 درجه سانتی گراد می‌باشد.

در صورت استفاده از پوشش ضد حریق، بستگی به ضخامت اجرا شده بنای فلزی 1-3 ساعت در برابر آتش سوزی مقاومت خواهد داشت. انواع پوشش های مقاوم در برابر حریق جهت نگهداری بنا

• پوشش ضد حریق با مواد پاششی معدنی
• پوشش ضد حریق با رنگ‌های منبسط شونده
• پوشش ضد حریق با بورد‌ها و پنل‌های ضد آتش

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره رنگ ضد حریق

مواد پاششی معدنی

در‌ این شیوه بنا‌ی ساختمان با پاشش مواد معدنی مقاوم حریق برای بازه زمانی معین مراقبت می‌شود. میزان ضخامت پاشش مواد بستگی به پیاده سازی بنا و بازه زمانی مورد نیاز مقاومت در برابر آتش دارد. به کارگیری از این پوشش ها به خاطر اطمینان از صحت کارایی و توجه اجرای پوشش ضد حریق، از رنگ ها و بورد‌ها رایج تر است همینطور نسبت به دو پوشش دیگر از خاصیت مقاومتی بهتری برخوردارند و میتوانند بنا را تا چهار ساعت در مقابل آتش سوزی، عایق نمایند. این مواد به شیوه پاششی اعمال می‌شوند.

رنگ های منبسط شونده

این پوشش‌ها معمولا بر پایه آب ‌یا حلال هستند و با ضخامت حداکثر 6 میلی متر اعمال می‌شوند. در درجه حرارت های 270 الی 300 درجه سانتی گراد به علت وقوع‌ یکسری واکنش های شیمیایی، گاز‌های خنک کننده ای آزاد کرده و با پف کردن تا حدود 20 برابر ضخامت اولشان افزایش حجم داده و‌ یک لایه عایق زغالی(char) ایجاد ‌می نمایند. بدین صورت از بنای ساختمان در برابر آتش محفاظت ‌می‌کنند. از این پوشش ها در حالت خاص به منظور محفاظت از بنا‌های فلزی و سطح های داخلی ساختمان استفاده می‌شود.

برد‌های مقاوم در برابر حریق

بردهای مقاوم در برابر حریق، از روش پرس ترکیب رزین های خاص ‌یا الیاف پشم سرامیک و شبیه به آن و به طور ورقه ورقه ساخته می‌شود که در ضخامت های ۱۰، ۱۵، ۲۰ و ۲۵ میل قابل ساخت و ساز و عرضه به بازار میباشد. به کارگیری برد‌های ضد آتش همه گیر بوده و درضمن سریع ترین شیوه مقاوم سازی در مواجهه با حریق و حفظ از ساختمان می‌باشد.

کاربرد پوشش‌ ضد حریق

مبتنی بر ضوابط و شیوه نامه های سازمان آتش نشانی و نیز بقیه استاندارد‌های داخلی مانند

• مبحث ۳ ضوابط ملی ساختمان
• نشریه ۴۴۴ و ۴۴۵ مرکز پژوهش های مسکن
• نشریه ۱۱۲ معاونت طراحی برنامه و بررسی راهبردی ریاست جمهوری

می‌­بایست تمامی اجزای باربر بنا در ساختمان های بزرگ در برابر آتش سوزی ایمن گردند. لذا این پوشش ها در ساختمان های مسکونی، مرکز‌های تفریحی و ورزشی، مرکز‌های تجاری و اداری، پارکینگ های طبقاتی، درمانگاه ها و بیمارستان ها، پادگان ها و مرکز‌های نظامی، مرکز‌های آموزشی، کارخانجات و مرکز‌های صنعتی، خوابگاه ها و پانسیون ها، انبار‌ها و مراکز دپوی محصول، مراکز مراقبت کودکان، سالمندان و معلولان، پالایشگاه های نفت و گاز، تالار‌های سینما و مدرسه ها و مراکز آموزشی کاربرد دارند.

جمع بندی

پوشش ضد حریق یکی از مهم ترین عوامل ایمنی در صنایع پتروشیمی و صنایع دیگر می‌باشد. این پوشش ها از مواد خاصی تشکیل شده اند که در برابر حرارت و آتش مقاومت داشته و از انتشار آتش و گازهای سمی جلوگیری می‌کنند.

همچنین این پوشش ها میتوانند به عنوان عایق حرارتی نیز عمل کنند و از گسترش حرارت در سازه ها جلوگیری کنند. از این رو، استفاده از پوشش ضد حریق در صنایع پتروشیمی ضروری است تا از وقوع حوادث ناگوار و از دست دادن انسان ها و همچنین تجهیزات و سازه های صنعتی جلوگیری شود.

در پایان این نوشته‌ی علمی ذکر میکنیم اگر شما هم جزو افراد مسئول، دلسوز و محتاط هستید کافیست با شرکت آذر ایستا ارتباط برقرارکرده و از خدمات اجرایی و مناسب ترین قیمت پوشش ضد حریق این مجموعه استفاده کنید.