گروه آتش سوزی E، یکی از انواع حریق است که ممکن است به وجود بیاید و آتش نشانان باید خود را برای مواجهه با آن آماده کنند. برای هر نوع آتشسوزی، روش خاصی جهت کنترل و خاموش کردن شعله‌های آتش وجود دارد. نیروهای آتش نشانی باید روش درست برای اطفای هر نوع حریق را بدانند؛ در غیر این صورت اقدام اشتباه می‌تواند یا بی اثر بوده یا باعث بیشتر شدن شعله‌ها شود.

نکات ایمنی برای مواجه با آتش

در کنار دانستن اطلاعات لازم راجع به آتشسوزی، بهتر است نکات ایمنی را برای پیشگیری از خطرات احتمالی بدانیم. برای مثال، مواد قابل اشتعال را در شرایط مناسب و دور از شعله آتش نگهداری کنیم. همچنین استفاده از پوشش ضد حریق راه مناسبی برای ایمن‌سازی ساختمان‌ها در برابر آتش است. آذر ایستا بنا ارائه دهنده خدمات اجرای انواع پوشش ضد حریق است که می‌توانید با کمک آن از ریزش زودهنگام ساختمان‌ها بر اثر آتش ناشی از گروه آتش سوزی E یا هرگروه دیگر، پیشگیری کنید.

آشنایی با انواع دسته بندی آتشسوزی

برای اینکه مدیریت، کنترل و اطفای حریق توسط آتش نشانان راحت‌تر شود و با توجه به این نکته که آتشسوزی‌ها در شرایط مختلف رفتار متفاوتی از خود نشان می‌دهند، لازم است تا سیستمی برای تقسیم بندی انواع آتش وجود داشته باشد. دو استاندارد اصلی برای دسته بندی آتشسوزی، توسط آمریکا و اروپا ارائه شده است. در کشور ما، استاندارد اروپایی که توسط سازمان بین المللی استانداردسازی (ISO) تایید شده، به‌عنوان استاندارد معیار به‌کاربرده می‌شود.

در استاندارد تقسیم بندی اروپایی که در استرالیا هم به رسمیت شناخته می‌شود، انواع حریق در یکی از 6 دسته‌ی A، B، C، D، E و F قرار می‌گیرند. طبق استاندارد تعیین شده برای آن‌ها، هر آتش در گروه آتش سوزی E، A، B یا سایر دسته‌ها قرار خواهد گرفت.

اهمیت این گروه بندی در آن جاست که هم پیشگیری و هم کنترل و خاموش کردن آتش، آسان‌تر می‌شود. چراکه این تقسیم‌بندی بر اساس ماده سوختنی که دچار آتش شده، انجام می‌شود و بر این اساس، خاموش کننده‌های مختلفی ساخته شده و روش‌های گوناگونی برای مهار آتش نیز ایجاد شده است.

معرفی دسته بندی انواع آتشسوزی

تقسیم بندی انواع آتش با استاندارد اروپایی، شامل موارد زیر است:

• گروه آتش سوزی A: حریق اتفاق افتاده برای مواد خشک و جامد، در این دسته جا می‌گیرد. از جمله آتش گرفتن چوب، پارچه، مبل، کاغذ، مقوا، لباس و همچنین لوازم خانه.
• گروه آتشسوزی B: آتش‌سوزی ایجاد شده با مایعات قابل اشتعال، در این گروه قرار می‌گیرد؛ مانند نفت، دیزل، اتانول و بنزین.
• گروه آتش سوزی C: شامل گازهای قابل اشتعال یا انفجار هستند، مانند گاز طبیعی، LPG، پروپان، متان، بوتان، اتان و… .
• آتشسوزی کلاس D: حریقی که فلزات سوختنی مثل آلومینیوم، لیتیم، سدیم و منیزیم و مانند آن را درگیر کند.
• گروه آتش سوزی E: آتشسوزی که به دلیل نشتی برق به وجود آمده یا گسترش می‌یابند، در این دسته هستند. مثالی برای آن آتش گرفتن لوازم برقی خانه به‌خاطر اتصالی سیم‌ها، خرابی برد، گرم شدن بیش از حد، حرارت بالای موتور یا سیم پیچ دستگاه و موارد مشابه است.
• آتشسوزی گروه F: اگر مواد خوراکی مثل روغن‌های خوراکی در آشپزخانه‌ی خانه یا رستوران دچار حریق شوند، باید در این گروه قرار بگیرند.

روش‌های مهار و اطفای آتش

مهار و اطفای آتش سوزی چه با کمک تجهیزاتی مثل شلنگ آتش نشانی انجام شود و چه با استفاده از کپسول‌های آتش نشانی، در هر صورت بر اساس یکی از 3 اصل زیر باعث خاموش شدن آتش می‌شود. قبل از هر چیز باید در نظر گرفت که مثل آتش، از سه ضلع حررات، ماده سوختنی و اکسیژن ساخته می‌شود و کافی است یکی از آن‌ها را قطع یا دفع کنیم تا آتش کنترل و در نتیجه خاموش شود. این امر در مهار همه‌ی انواع گروه آتش سوزی E، D، C و… صدق می‌کند.

1- سرد کردن

سرد کردن یا کاهش حرارت، یکی از روش‌های مهم اطفای حریق و جلوگیری از پخش شدن آن است. آتش نشانان برای سرد کردن آتش، از کپسول‌های آب و گاز یا کسپول‌ها و خاموش کننده‌های حاوی CO2 استفاده می‌کنند.

2- خفه کردن

اگر اکسیژن به آتش نرسد، عملیات اطفا اتفاق می‌افتد و این به معنای همان خفه کردن آتش است. در این مورد، معمولا از خاموش کننده‌هایی که درون آن‌ها پودر و گاز وجود دارد، مثل کپسول کربن دی‌اکسید، کپسول حاوی فوم یا کارتریج نیتروژن (N2) استفاده می‌شود. گاهی نیز از شن، ماسه یا پتوی ضد حریق استفاده می‌کنند.

3- تاثیر بر واکنش زنجیره‌ای

روش‌های دیگر اطفای حریق، با کمک پودرهای شیمیایی خاصی انجام می‌شود که وارد زنجیره آتش شده و شعله آن را مهار می‌کنند. این پودرها باید حتی‌الامکان ذرات ریزی داشته و در دمای کمتر از 60 درجه نگهداری شوند.

معرفی گروه آتش سوزی E

همان طور که گفتیم، این گروه به حریق‌هایی تعلق دارد که به خاطر الکتریسیته یا برق بوجود آمده یا وسایل برقی را درگیر می‌کنند. دلایل بروز این نوع آتش سوزی می‌تواند متفاوت باشد. گاهی اختلال در عملکرد وسایل برقی، گرم شدن بیش از حد آن‌ها، وجود اتصالی در سیم‌ها و قطعات، خرابی برد دستگاه یا تماس شعله با آن‌ها می‌تواند آتشسوزی جدی ایجاد کند.

وجود برق در محیط وقوع این آتشسوزی‌ها می‌تواند مشکلاتی را برای خاموش و کنترل کردن آن‌ها ایجاد کند. برای اطفای موفق گروه آتش سوزی E، باید نکاتی را مد نظر داشت و با احتیاط عمل کرد. چراکه یک اشتباه، می‌تواند به گسترش آتش و غیرقابل کنترل شدن آن کمک کند.

این گروه حریق، شامل آتشسوزی به وجود آمده برای وسایل خانگی یا تجهیزات برقی کارگاه‌ها، کارخانجات، شرکت‌ها و ادارات است. اگر بخواهیم مثال‌هایی برای آن نام ببریم، می‌توانیم به آتش گرفتن انواع لوازم الکتریکی و الکترونیکی، تلویزیون، رایانه، سشوار، رادیو ضبط، ژنراتورها، ترانسفورماتور و هر وسیله دیگری اشاره کنیم که با نیروی برق کار می‌کند.

نکات اطفای حریق در آتشسوزی گروه E

برای خاموش کردن آتشسوزی گروه E، نمی‌توان از خاموش کننده‌های حاوی آب یا فوم استفاده کرد. کپسول‌های حاوی آب و گاز برای اطفای این نوع حریق اصلا مناسب نیستند. چرا که آب، رسانای جریان برق است و در جریان آتشسوزی، سیم‌های برق اتصالی پیدا می‌کنند. بنابراین خطر برق گرفتگی شخص اطفا کننده وجود دارد و مشکلات جدی‌تری به وجود می‌آید. از طرف دیگر، آب جریان الکتریسیته را از خود عبور داده و باعث زیادتر شدن شعله‌های آتش و رسیدنشان به اطراف می‌شود.

جهت مهار و اطفای گروه آتش سوزی E، اولین اقدام، خاموش کردن همه وسایل برقی و قطع کردن جریان برق است. این کار خطرات احتمالی حین کار را کاهش می‌دهد. همینطور به این نکته دقت کنید که بعضی از لوازم و دستگاه‌های برقی، تا دقایقی بعد از خاموش کردن نیز برق را در خودشان نگه می‌دارند. پس ابتدا برق را قطع، وسایل را خاموش و دوشاخه‌ها را از پریز خارج کنید، سپس از روش درست اطفای حریق استفاده کنید.

برای خاموش کردن آتش سوزی‌هایی که به نوعی با جریان الکتریسیته در ارتباط هستند، استفاده از آب و گاز ممنوع است. بلکه باید به جای آن‌ها، از خاموش کننده‌های پودری یا کپسول‌های آتش نشانی حاوی کربن دی‌اکسید (CO2) استفاده نمود. این موارد هم اثر خنک کننده و کاهش حرارت دارند، هم با خفه کردن و رقیق کردن اکسیژن محیط، شعله‌های آتش را مهار می‌کنند. خاموش کننده‌های حاوی گاز دی‌اکسید کربن یا مواد پودری، رسانای جریان الکتریسیته نیستند و می‌توانند به‌خوبی به خاموش کردن شعله‌های گروه آتش سوزی E کمک کنند.

گاز CO2 علاوه‌بر این‌که عایق الکتریسیته است، در اکثر مواقع به سیستم یا دستگاه شما هم آسیبی نرسانده و موجب کثیف شدن آن‌ها نمی‌شود. پس می‌توان به راحتی و بدون دردسر از آن برای خاموش کردن آتشسوزی وسایل خانه، تجهیزات کارگاهی و ابزارهای کارخانجات استفاده نمود. البته گاهی برای خاموش کردن این دسته از آتش‌ها، از هالن یا هالوکربن هم استفاده می‌شود.