عناوین اصلی این مطلب
اهمیت پوشش ضد حریق در آتش سوزی
در ابتدا تعریف آتش سوزی و نحوه به وجود آمدن حریق را بررسی می کنیم و سپس در مورد پوشش های ضد حریق بحث می نماییم و در نهایت به اهمیت پوشش های ضد حریق در آتش سوزی می پردازیم. در گذشته وجود سه عامل ماده سوختنی، اکسیژن و گرما را برای به وجود آمدن آتش ملزوم می دانستند. ولی امروزه عامل چهارمی به نام واکنش های زنجیره ای به عنوان عاملی جدید برای تولید و گسترش آتش شناسایی شده است، که این عامل در اثر تغییر حالت مداوم ماده و ترکیب مکرر آن با اکسیژن موجب پیشرفت و ادامه دار بودن آتش سوزی می گردد.
اما برای برطرف نمودن واکنش های زنجیره ای در آتش سوزی با توجه به اهمیت پوشش های ضد حریق از موادی با خاصیت ترکیب پذیری بالا ˓ مثل بی کربنات پتاسیم و مونو فسفات آمونیم استفاده می شود، این مواد مانع از ترکیب رادیکال های آزاد سوخت با اکسیژن می‌شوند. متریال از لحاظ قابلیت اشتعال به سه دسته ذیل تقسیم بندی می شوند که عبارتند از
- متریالی که قابلیت انفجار را دارند مانند باروت.
- متریالی که قابلیت اشتعال را دارند مانند چوب، الکل و بنزین.
- متریال هایی که غیر قابل اشتعال هستند مانند : پوشش های ضد حریق، سیمان و سنگ.
متریال هایی که قابلیت اشتعال را دارند و به صورت کلی انواع مواد سوختنی و قابل اشتعال که در زندگی روزمره با آن ها ارتباط داریم و در دسترس ما هستند عبارتند از
- متریال سوختنی که به صورت جامد هستند ( مانند چوب، پارچه، لاستیک و غیره )
- مواد سوختنی که به صورت مایع هستند ( مانند فراورده های نفتی، الکل ها و غیره )
- مواد سوختنی که به صورت گازی هستند ( مانند انواع گازهای قابل اشتعال مثل بوتان، متان، استلین و غیره )
تعریف پوشش ضد حریق سازه
پوشش ضد حریق سازه عبارت است از پاشش متریالی با خاصیت غیر قابل اشتعال و ضد حریق روی سطوح فلزی و بتنی سازه که از رسیدن حرارت به سطح مقطع و در نهایت تخریب آن جلوگیری نماید. پوشش های ضد حریق توسط شرکت های مجری و همچنین دارای مجوز فعالیت از سازمان آتش نشانی و سازمان تحقیقات اجرا می شود و پس از اجرای کامل سازمان آتش نشانی کیفیت و کمیت پوشش ضد حریق را کنترل می نماید و جهت ادامه کار و پایان کار مجوز و تاییدیه صادر می نماید.
پوشش های ضد حریق اسکلت سازه های فلزی
پوشش های ضد حریق سازه را می توان به سه دسته پوشش های ضد حریق با متریال معدنی و پوشش های ضد حریق با مصالح بنایی و در نهایت رنگ های متورم شونده یا ضد حریق تقسیم کرد.
پوشش های ضد حریق با متریال معدنی
این پوشش های ضد حریق ترکیبی از مواد معدنی آلی مثل ورمیکولیت ها می باشند و به دو دسته پایه سیمانی و پایه گچی تقسیم می شوند که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند اما در کل پوشش های ضد حریق پایه سیمانی کاربرد بیشتری نسبت به پوشش های ضد حریق پایه گچی دارند چون در برابر رطوبت واکنش نشان نمی دهند و در قسمت های دارای رطوبت مثل طبقات منفی و نماها. در کل پوشش های ضد حریق معدنی وزن بسیار سبکی دارند و با سطح قیمتی متوسط در پوشش های ضد حریق بسیار کاربردی می باشند.
پوشش های ضد حریق با مصالح بنایی
این پوشش ها ی ضد حریق ترکیبی از سیمان و ماسه سیلیکاته و آب هستند و اجرای آن ها و شکل نهایی پس از اجرای آن ها شبیه به پوشش های ضد حریق معدنی می باشد ولی قیمت تمام شده آن ها تقریبا نصف پوشش های ضد حریق معدنی می باشد و از لحاظ وزنی نیز سنگین تر هستند.
رنگ های متورم شونده با ضد حریق
این نوع پوشش های ضد حریق به ضخامت در حد چند میلی متر روی سطح فلز اجرا می شوند و به هنگام رسیدن حرارت ناشی از آتش سوزی به سطح فلز متورم شده و مانع از رسیدن آتش به سطح اسکلت می شوند و همچنین گاز های خنک کننده از خود تولید می کنند که از گسترش آتش جلوگیری نماید، این پوشش ها بسیار گران قیمت هستند و از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نمی باشند ولی وزن مخصوص سبک و ظاهر اجرا شده آن ها یک دست و زیبا می باشد.
اهمیت پوشش های ضد حریق در آتش سوزی
پوشش های ضد حریق و آتش سوزی با ضرر های جانی و مالی ارتباط مستقیم دارند به صورتی که اگر سازه دارای پوشش ضد حریق باشد به هنگام آتش سوزی ضرر مالی و جانی کمتر می شود ولی اگر سازه دارای پوشش ضد حریق نباشد ضرر جانی و مالی افزایش می یابد. هنگامی که در یک ساختمان با اسکلت فلزی سانحه و آتش سوزی به وجود می آید عوامل اشتعال زایه زیادی وجود دارند که به شدت این آتش سوزی می افزایند مثل گاز و برق و مواد جامد سوختنی.
اما اینکه اسکلت فلزی سازه به پوشش های ضد حریق مسلح شود مزایای زیادی دارد که در ذیل به آن ها می پردازیم
- جلوگیری از رسیدن آتش به سطح فلز و در نتیجه جلوگیری از ذوب شدن این المان ها و در نهایت جلوگیری از تخریب ساختمان.
- افزایش فرصت و تایم زمانی برای آتش نشانان تا بتوانند آتش سوزی را مهار کنند.
- افزایش فرصت و تایم زمانی برای ساکنین ساختمان تا بتوانند در هنگام آتش سوزی از حریق فرار کنند و در نتیجه آسیب های جانی و مالی کاهش می یابد.
اما متاسفانه امروزه در کشور ما پوشش های ضد حریق برای همه ی سازه ها از سوی سازمان های مرتبط مثل سازمان آتش نشانی الزام اجرا ندارند و فقط برای ساختمان های مسکونی که بیشتر از شش طبقه مسکونی دارند و ساختمان های اداری و تجاری با محدودیت ارتفاعی لازم الاجرا هستند و این یک ضعف محسوب می شود.
به عنوان مثال در ساختمانی با پنج طبقه مسکونی دو واحدی که در کل ده واحد می شود به طور میانگین در ساختمان سی انسان زندگی می کنند و اگر سازه دارای پوشش ضد حریق نباشد و دچار آتش سوزی شود قطعا صدمات جانی جبران ناپذیر و صدمات مالی برای اهالی ساختمان به وجود می آید . امیدوار هستیم که سازمان های مرتبط با قوانین پوشش های ضد حریق قوانینی وضع فرمایند که همه ساختمان ها و سازه ملزم به اجرای پوشش های ضد حریق گردند و از جان و مال هموطنان خودمان بیشتر محافظت نماییم.
در ساختمان هایی با اسکلت فلزی پوشش های ضد حریق در هنگام آتش سوزی بسیار با اهمیت هستند زیرا که وقتی ساختمان دچار آتش سوزی می شود پوشش های ضد حریق یک زمان اضافی به وجود می آورند تا هم ساکنین بتوانند تصمیم درست بگیرند و از حریق فرار کنند و هم آتش نشانان می توانند زمان بیشتری برای مهار آتش داشته باشند و در نتیجه از تخریب ساختمان جلوگیری می شود و در نهایت استفاده از پوشش های ضد حریق باعث می شود ضرر های جانی و مالی در هنگام آتش سوزی ساختمان کاهش یابد.
از دیگر مقالات آذر ایستا بنا هم دیدن فرمایید