زلزله در اثر واکنش صفحه‌های زمین با یکدیگر در اثر پدیده همرفت رخ می‌دهد و مقادیر بزرگی از امواج انرژی را از خود منتشر می‌نماید که با واحد ریشتر اندازه گیری می شود. شناخت این امواج و چگونگی کارایی آن ها نقش بسزایی در پیاده سازی ساختمان‌های مقاوم در قبال زلزله دارد. حدودا همه درباره‌ی جنبش صفحه‌های تکنوتیک و شیوه اثر آنها بر هم آگاهند. زلزلهها وقتی اتفاق می‌افتد که این صفحه‌های تکنوتیکی با یکدیگر برخورد می‌نماید و در محل واکنش انرژی‌های مهیبی آزاد می‌شود.
عناوین اصلی این مطلب
زلزله چه اثری روی ساخت سازه‌ها داشته؟
پی بردن این که امواج زمین لرزه به صورت ترکیبی از تکانه‌های خطی، موجی، ضربه‌ای و کششی از پی به بدنه ساختمان وارد می‌شود و شروع به برآیند سازنده می‌نماید مهم‌ترین اصل در پیاده سازی ساختمان‌های مقاوم در برابر زمین لرزه در نقاط با پتانسیل وقوع زمین لرزه های شدید می‌باشد.
به این ترتیب مورد نیاز می‌باشد طراحان و سازندگان بناهای مختلف، به‌ویژه آسمان‌خراش‌ها و ساختمان بلند‌ها، همه بارهای متعلق به ارتعاشات و امواج نتایج از زلزله را در طی پیاده سازی و یا این که ساخت بناها در نظر داشته باشند.
اکثر نقاط دنیا، خصوصا بخش های ز‌لزله‌خیز این مسأله را مد نظر قرار داده و ساختمان‌هایی پیاده سازی کرده‌اند که در قبال بارهای شدید لرزه‌ای دارنده مقاومت می‌باشند. همانطور که زلزله یک رخداد مخرب و خسارت بار است حوادث دیگری نظیر آتش سوزی هم بسیار زیانبار و خانه خراب کن است. البته همه بلایا چه طبیعی و چه غیر طبیعی قابل پیشگیری است.
مهندسین ساختمان برای پیشگیری از خرابی‌های ناشی از حادثه آتش سوزی، پوشش ضد حریق را در اسکلت به کار می‌برند و مجموعه آذر ایستا پدرام سازه با سابقه چندین ساله خود در زمینه اجرای پوشش ضد حریق میتواند کمک کننده شما باشد. در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا به معرفی 10 ساختمان مقاوم جهان و توضیح مختصری درباره تمهیدات ساخت آنها بپردازیم.
1-ساختمان یوتا استیت کپیتول
سازه‌ی ساختمان یوتا استیت کپیتول این ساختمان دولتی به جهت حساس بودن در قبال زلزله در سال ۲۰۰۷ به سیستم عایق سازی مجهز شد که در برگیرنده ۲۸۰ جدا ساز پایه لاستیکی روکش‌دار می‌باشد که به صورت یک شبکه به کمک صفحه‌های فولادی در ادامه ساختمان نصب گردیده‌اند.
در صورت وقوع زمین لرزه، این جداساز‌های پایه به طور عمودی مقاوم گردیده و به ساختمان کمک می‌نمایند تا به آرامی به جلو و عقب حرکت نماید، این به آن معناست که پی ساختمان و نه خود بنا به آرامی جنبش می‌نماید و از تخریب بنا جلوگیری می‌شود.
2-فرودگاه بین المللی صبیحه گوکچن
فرودگاه بین المللی صبیحه گوکچن شهر استانبول در وسط سه صفحه تکتونیکی واقع شده است که هر لحظه می‌توانند زمین لرزه‌ای بزرگ و ویرانگر را ایجاد نمایند. از این رو فرودگاه بین المللی صبیحه نه تنها میتواند در قبال زمین‌لرزه‌ای ۸ ریشتری مقاومت نماید، بلکه به گونه‌ای پیاده سازی و ساخته شده است که بعد از وقوع این چنین ز‌لزله‌ای میتواند فورا فعالیت خود را از سر بگیرد. در این بنا از عایق‌های اصطکاکی سه‌گانه‌ای به کار گرفته شده که به ساختمان کمک می‌نمایند تا در طی وقوع زلزله سرپا باقی بماند
3-تایپه ۱۰۱
بنای تایپه ۱۰۱ که به مرکز تجاری جهانی تایپه نیز شهرت دارد، آسمان خراشی بنا شده در ناحیه تایپه در چین می‌باشد که در سال ۲۰۰۴ تحت عنوان یکی از مرتفع‌ترین ساختمان‌های عالم شناخته می‌شد. در ساخت این بنا از مقادیر زیادی دمپر یا تعدیل کننده ارتعاش یا میراگر برای مقاوت در قبال طوفان و زلزلهها استفاده شده می‌باشد.
در اطراف بالای این سازه گویی حجیم قرار گرفته که با استفاده از کابل‌های فولادی در بنا آویزان می‌باشد و در حین وقوع زلزله این توده آویزان مانند یک آونگ کار کرده و در جهت مخالف حرکت بنا جنبش می‌نماید و این چنین اثر ارتعاشات و انرژی زمین لرزه یا گردباد را خنثی می‌نماید. در واقع وسیع‌ترین میراگر دنیا با وزنی برابر ۷۳۰ تن در قلب این ساختمان قرار گرفته می‌باشد.
4-برج خلیفه
سازه‌ی ساختمان بلند خلیفه این مرتفع‌ترین بنای مصنوعی و ساخته شده توسط انسان که در دبی امارات واقع گردیده، توان تحمل زمین لرزه‌ای به شدت 5.5 تا 7 ریشتر را دارد. این بنا بخشی از توان بالای مقاومت در قبال لرزه‌های زمین را مدیون معماری اسلامی می‌باشد که با الهام از مناره‌های مارپیچ تشکیل شده‌است. زمین لرزه‌ای 9.5 ریشتری که در سال ۲۰۰۸ در کشور ایران رخ داد این ساختمان را نیز لرزاند، البته نتوانست به آن آسیبی وارد آورد.
5-ساختمان یوکوهاما
این سازه که دو‌مین ساختمان مرتفع در ژاپن به شمار می‌رود، در حوزه‌‌ای به شدت ز‌لزله‌خیز واقع شده است، البته ژاپنی‌ها همیشه ساختمان‌های خود را به همه تجهیزات امنیتی زمین لرزه مجهز می‌نمایند. این سازه روی غلطک‌هایی درست شده تا در حین وقوع زمین لرزه، به جای لرزیدن، روی غلطک‌ها بلغزد. همینطور در ساخت این بنا مواد انعطاف پذیری مصرف شده تا در حالتی که زمین لرزه‌ای شدید رخ داد، ساختمان به جای ریزش و درهم خورد شدن، خمیده شود.
6-ساختمان بانک ایالات متحده آمریکا
این سازه که در لس‌آنجلس کالیفرنیا واقع شده یکی از مرتفع‌ترین سازه‌ها در ایالت ز‌لزله‌خیز کالیفرنیا به شمار می‌رود، البته در عین حال به شکلی ساخته شده که قادر است در قبال زمین لرزه 3.8 ریشتری مقاومت نماید، یعنی ز‌لزله‌ای شدید‌تر از زمین لرزه گسل سن‌آندریاس.
7-هرم ترانسمریکا
این هرم که مرتفع‌ترین آسمان خراش سانفرانسیسکو به شمار می‌رود نیز از توانایی‌های مقاومتی بالایی دربرابر زمین لرزه برخوردار است. این هرم روی بنایی از فولاد و بتن تشکیل شده که میتواند در طی زلزله به جنبش درآید و از تخریب بنا دوری نماید. همینطور از سازه‌های موربی در قسمت‌های مثلثی ساختمان مصرف شده تا تمام سازه مقاوم‌تر گردد. به کارگیری از همین تکنیک‌های معمولی تخفیف دهنده لرزه سبب شد تا این هرم در زمین لرزه 1.7 ریشتری سال ۱۹۸۹ به مقطع یک دقیقه مداوم بلرزد، ولی کوچک‌ترین آسیبی نبیند.
8-ساختمان‌های پتروناس
این دو ساختمان بلند که تا سال ۲۰۰۴ به عنوان بلند‌ترین ساختمان‌های دنیا شناخته می‌شدند، در کوالالامپور ساخته شده‌اند و به طور کامل ضد زلزله می‌باشند. طول پل میان این دو برج را می‌توان در صورت نیاز کوتاه یا این که بلند کرد تا به این شکل باد نتواند فشار اضافی به برج‌ها وارد آورد.
9-ساختمان جنوبی وان رینکون هیل
این ساختمان بلند مسکونی نیز در سان فرانسیسکو واقع گردیده و برای مراقبت از آن در قبال زمین لرزه و باد‌های شدید، در ساخت آن دمپر‌های آبی رنگ مصرف شده می‌باشد. این سازه همینطور از بست‌های مقاوم در قبال خمیدگی برخوردار است که به گونه‌ای پیاده سازی شده‌اند تا ساختمان بتواند در قبال بارهای جانبی چرخشی، عموما بارهای ناشی از زمین لرزه مقاومت نماید.
10-مرکز سیتی‌کورپ
مرکز سیتی‌کورپ این ساختمان اداری ضد زلزله در منهتن ایالات متحده تشکیل شده می‌باشد که در ابتدا چندان در برابر فشار ناشی از وزش باد مقاوم نبود. از این رو دمپر جرمی بتنی ۴۱۰ تنی برای تثبیت بنای داخلی این سازه به آن افزوده شد تا اثر فشار باد و زمین لرزه به کمک آن خنثی گردد.