با توجه قوانین تعریف شده در سازمان آتش نشانی و سازمان تحقیقات برای اجرای پوشش ضد حریق برای سازه های فلزی و الزام اجرای آن برای دریافت پایان کار ساختمان های فلزی ˓ شرکت های پوشش ضد حریق فعالیت خویش را در این زمینه افزایش داده اند و نوع متریال ها نیز متفاوت از لحاظ قیمت و کیفیت می باشد و هرشرکت محاسبه قیمت پوشش ضد حریق را به نحوه خود انجام می دهد.

نحوه محاسبه قیمت پوشش ضد حریق

با توجه به تنوع پروژه ها از لحاظ نوع سقف و ارتفاع سقف و نوع تیر ها  و ستون های پروژه محاسبات قیمت نیز متفاوت می باشد ˓ برای محاسبه قیمت پوشش ضد حریق ابتدا باید برخی اطلاعات را به دست بیاوریم که به آن ها اشاره می نماییم. اطلاعاتی از قبیل نوع سقف ˓ ارتفاع سقف ˓ مرحله اجرای سازه ˓ نوع تیر ها و ستون های سازه ˓ شرایط آب و هوایی و غیره که در محاسبه قیمت پوشش ضد حریق موثر هستند.

نوع تیر و ستون

با توجه به این که متریال مصرفی در پوشش های ضد حریق از قیمت بالایی بر خوردار هستند بنابراین نوع تیر و نوع ستون سازه تایر به سزایی در قیمت تمام شده ی پوشش ضد حریق دارد و با توجه به اینکه طبق دستور العمل های استاندارد ضخامت های مختلف در انواع تیر ها و ستون ها وجود دارد نوع تیر و ستون اجرایی در سازه با قیمت پوشش ضد حریق رابطه متناسب دارد.

شرایط آب و هوایی

شرایط آب و هوایی همواره از شروط بسیار مهم اجرا بوده است چون این مورد هم با متریال مصرفی ارتباط دارد و هم با نوع عملکرد اکیپ اجرایی پوشش ضد حریق. به عنوان مثال متریال زیر دمای منفی چهار درجه سانتی گراد تبله می کنند و به سطح فلز نمی چسبند و همچین در دمای سرد و آب و هوای بارانی سرعت اکیپ اجرایی کم می شود و همین امر سبب افزایش قیمت پوشش ضد حریق می گردد.

ارتفاع سقف

ارتفاع سقف در سازه ها نیز بر روی قیمت دهی پوشش ضد حریق تاثیر می گذارد به عنوان مثال در پروژه ای که سقف سه متر می باشد ˓ اپراتور پاشش به راحتی با یک تخته و بشکه کار پاشش را اجرا می نماید ولی در سقف شش متری باید داربست  به صورت کفراژ بسته شود و قاعدتا سرعت اپراتور کم می شود و قیمت اجرای پوشش ضد حریق نیز بالاتر می رود .

شرکت های مجری پوشش ضد حریق کدامند ؟

نوع سقف اسکلت

در ساختمان های فلزی از انواع مختلفی از سقف ها استفاده می شود که آن ها را نام می بریم

1 – سقف عرشه فولادی

در سقف های عرشه فولادی از ورق های گالوانیزه مستحکم استفاده می شود که برخی بر این باورند که برای اجرای پوشش ضد حریق و با توجه به این که باید المان های سازه ای پوشش ضد حریق شوند ورق های عرشه نیز باید پوشش داه شوند ولی این باور اشتباه است زیرا پوشش ضد حریق سازه برای آن دسته از المان های فلزی قابل اجرا است که وزن سازه را متحمل می شوند مثل تیر ها و ستون های ساختمان.

واحد محاسبات پوشش های ضد حریق متر مربع است و در سقف های عرشه فولادی به این گونه محاسبه می شود که محیط سطح پایانی پاشش را به دست آورده و در طول المان ضرب می نماییم و از این طریق مساحت پوشش اجرا شده به دست می آید و پس از ضرب مساحت پوشش در قیمت واحد پوشش ضد حریق المان فلزی ˓ قیمت آن المان محاسبه می گردد.

اما در سقف های عرشه فولادی یک ابهام وجود دارد و آن این است که کنگره های ذوزنقه ای ما بین ورق عرشه و تیر های اصلی و فرعی با مواد ضد حریق پر می شود یا خیر. در پاسخ به این سوال باید گفت که چون متریال های ضد حریق از لحاظ قیمتی گران هستند اگر داخل حفره های ذوزنقه ای را با متریال پر کنیم هزینه اجرا بالا می رود بنابراین با استفاده از پشم سنگ حجم حفره را کم می کنیم ˓ سپس با پاشش دو الی سه سانتی متر روی پشم سنگ پوشش ضد حریق کامل می شود.

میزان قیمت در سقف های عرشه فولادی متعادل می باشد با توجه به این که متریال ضد حریق در این نوع سقف ها متعادل مصرف می گردد مگر اینکه استثنا وجود داشته باشد و غالب تیر های فلزی سازه تیر های لانه زنبوری باشند که با توجه به سختی اجرا و میزان ضخامت بیشتر این تیر ها قیمت پوشش ضد حریق نیز بالا تر می رود.

2 – سقف های دال بتنی

در این سقف ها فاصله تیر های فرعی کم می باشد بنابراین تعداد تیر ها افزایش می یابد و در غالب این سقف تیر های لانه زنبوری نیز بیش تر استفاده می گردند بنابراین اجرای پوشش ضد حریق با سقف دال بتنی سخت تر و وقت گیر تر می باشد پس قیمت اجرای پوشش ضد حریق نیز بیش تر می شود ˓ اما نکته محاسباتی در این سقف ها این است که سقف به طور کامل روی بال بالای تیر را می گیرد و دیگر بال بالای تیر در متراژ محاسبه نمی گردد.

3 – سقف وافل

در این سقف ها اجرای پوشش ضد حریق بسیار آسان تر از سقف های عرشه و دال بتنی می باشد چون داخل جان تیر ها توسط بتن پر می شود و تنها بال زیر تیرهای میانی ساختمان باید پوشش داده شوند و این موضوع باعث می شود که هم سرعت اجرا بیش تر شود و هم متریال مصرفی کاهش یابد بنابراین  قیمت تمام شده پوشش ضد حریق نیز کاهش می یابد.

4 – سقف های تیرچه کرومیت

از این سقف ها معمولا در پروژه های کوچک استفاده می گردد چون بار زیادی را نمی توانند تحمل کنند ˓ اجرای پوشش ضد حریق در این سقف ها نیز به این گونه است که فقط تیر های اصلی به طور کامل پوشش داده می شوند و در تیرچه کرومیت ها تنها زیر بال پوشش داده می شود و قیمت پوشش ضد حریق نیز در این پروژه ها کمتر است.

5 – سقف های با تیرچه پاشنه بتنی

ارزان ترین و به صرفه ترین سقف در پوشش های ضد حریق این نوع سقف ها هستند چون در این نوع از سقف ها از تیرچه های بتنی استفاده می گردد نیازی به پوشش ضد حریق نیست و فقط تیر های اصلی متصل به ستون ها باید پوشش داده شوند و از لحاظ قیمت پوشش ضد حریق هزینه تمام شده بسیار کم تر از سایر سقف ها می باشد.

پوشش ضد حریق پایه معدنی

پوشش ضد حریق پایه معدنی یک روش ارزان قیمت و مؤثر در مقابله با حریق برای سازه‌های فولادی است. این پوشش از ترکیبی از ورمیکولیت و یک نوع چسباننده مانند سیمان یا گچ تشکیل شده است. همچنین، این پوشش شامل الیاف تسلیح کننده، مواد افزودنی کاهنده خوردگی فولاد و رزین‌های لاتکس امولسیونی است که به همراه ورمیکولیت، تشکیل مواد فایرپروف معدنی را می‌دهند. استفاده از این پوشش ضد حریق می‌تواند در کاهش خطرات حریق و حفظ امنیت سازه‌های فولادی موثر باشد.

محاسبه ضخامت پوشش ضد حریق

یکی از مهم‌ترین عناصر در ضوابط پوشش ضد حریق برای محصولات استاندارد، تعیین حداقل ضخامتی است که برای اجرای پوشش ضد حریق بر روی یک المان سازه‌ای لازم است. در ابتدا، تعیین ضخامت مورد نیاز برای پاشش محصول ضد حریق روی سطح المان سازه‌ای می‌تواند کاری پیچیده به نظر برسد، اما با رعایت دستورالعمل‌های ساده و قوانین مشخص، این فرآیند می‌تواند ساده‌تر شود.

مشخص کردن میزان مقاومت اعضای باربر سازه در برابر حریق

در مبحث سوم مقررات ملی ساختمان، به منظور جلوگیری از افزایش خسارت‌ها و تلفات انسانی در آتش سوزی‌ها، محدودیت‌هایی برای تعداد طبقات و ارتفاع ساختمان بر اساس میزان مقاومت اعضای باربر ساختمان در برابر حریق تعیین شده است.

حفاظت ساختمان در برابر حریق از اهمیت بالایی برخوردار است و رعایت محدودیت‌های مربوطه جهت ایجاد ایمنی و جلوگیری از خسارات جدی از جان و مالکیت‌ها میباشد. در مقررات ملی، جدول ۳-۲-۲-الف به وضوح توضیح داده شده است که آیا ساختمان نیاز به تمهیدات خاص حفاظت از حریق دارد یا خیر.

در صورتی که نیاز وجود داشته باشد، مقاومت ساختمان در برابر حریق باید به مدت یک، دو یا سه ساعت باشد. عواملی مانند تعداد طبقات، نوع کاربری ساختمان و استفاده یا عدم استفاده از شبکه بارنده از جمله پارامترهای مهمی هستند که تعیین کننده میزان مقاومت لازم برای ساختمان می‌باشند.

مشخص کردن فاکتور مقطع اعضای سازه‌ای

در مرحله دوم محاسبات سازه، پس از تعیین تعداد ساعات مورد نیاز برای مقاومت سازه، محاسبه اینرسی حرارتی اعضاء سازه ضروری است. اینرسی حرارتی به معنای زمان لازم برای رسیدن دمای عضو فولادی به میزان بحرانی ۵۰۰ درجه سانتی‌گراد در یک شار حرارتی ثابت است. اگر اینرسی حرارتی یک عضو سازه بیشتر باشد، زمان بیشتری برای رسیدن به دمای بحرانی لازم است، به این معنی که آن عضو سازه مقاوم‌تر است.

در مقابل، برای عناصر سازه‌ای با اینرسی حرارتی کم، می‌توان انتظار داشت که دمای آن‌ها به سرعت به مقدار بحرانی ۵۰۰ درجه سانتی‌گراد برسد. در این دما، تنش تسلیم فولاد تا ۵۰ درصد کاهش می‌یابد. تحقیقات نشان می‌دهد که اینرسی حرارتی عناصر سازه‌ای به طور مستقیم با ویژگی هندسی مقطع آن‌ها مرتبط است. فاکتور مقطع، که یک پارامتر هندسی است، به این منظور تعریف می‌شود.

تحقیقات اخیر نشان داده شده است که فاکتور مقطع و آسیب پذیری نیمرخ در رابطه مستقیم قرار دارند. بر اساس این تحقیقات، هر چه فاکتور مقطع بیشتر باشد، نیمرخ کمتری به لحاظ اینرسی حرارتی خواهد داشت. به طور خاص، در شرایطی که شار حرارتی ثابت است، نیمرخ با فاکتور مقطع بیشتر، سریع‌تر به دمای بحرانی خواهد رسید و بنابراین آسیب پذیری بیشتری نسبت به نیمرخ با فاکتور مقطع کمتر خواهد داشت.

در این موضوع، می‌توانیم ببینیم که نیمرخ A و B دارای محیط و مساحت‌های متفاوتی هستند. نیمرخ A در مقابل حریق حساس‌تر است؛ زیرا مساحت کمتری دارد و از طرف دیگر شار حرارتی دریافتی آن بسیار بیشتر است، اما به دلیل جرم واحد طول کمتر نیمرخ A، اینرسی حرارتی آن کمتر است.

بنابراین، برای افزایش دمای نیمرخ A نیاز به انرژی حرارتی کمتری است. به عبارت دیگر، نیمرخ A نیاز به پوشش ضد حریق با ضخامت بیشتری دارد تا مقاومت آن در برابر حریق افزایش یابد. این موضوع همچنین توسط پارامتر هندسی فاکتور مقطع نیمرخ نیز تایید می‌شود؛ زیرا محیط به مساحت در نیمرخ A بسیار بیشتر از نیمرخ B است.

مشخص کردن ضخامت مطابق با داده‌های فنی شرکت تولید پوشش ضد حریق

شرکت های پوشش‌های ضد حریق دارای فرمولاسیون‌های متفاوتی هستند که باعث می‌شود عملکرد آن‌ها در حریق‌های با زمان‌ها و فاکتورهای مقطع مختلف نیز تغییر کند. به منظور ارزیابی و سنجش این پوشش‌ها در شرایط استاندارد حریق، نیاز است تا در یک آزمایشگاه مرجع و با استفاده از استانداردهای بین المللی مانند ASTM E84 و یا UL263 آن‌ها مورد آزمایش قرار گیرند. در این باره میتوانید مطلب استانداردهای پوشش ضد حریق را هم مطالعه کنید.

این آزمایشات شامل تست نمونه‌های مختلف پوشش ضد حریق با ضخامت‌های متفاوت در شرایط حریق سلولزی یا حریق هیدروکربنی با فاکتورهای مقطع متنوع است. در نهایت، بر اساس نتایج آزمایشات، جداول استانداردی برای مقاومت‌های مشخصی مانند ۳۰، ۶۰، ۹۰، ۱۲۰ و ۱۸۰ دقیقه برای فاکتورهای مقطع مختلف تهیه می‌شود. این جداول استاندارد به عنوان داده‌های فنی مورد استفاده قرار می‌گیرند تا بتوان مقاومت پوشش ضد حریق را محاسبه کرد.

چگونگی ضخامت پوشش ضد حریق در زمان اجرا

در اجرای پوشش ضد حریق در پروژه‌ها، ضخامت مواد ضد حریق پاشش شده بر روی سطوح باید به صورت مستمر بررسی شود. برای این منظور، از ابزاری به نام گیج استفاده می‌شود که مسئول کنترل کیفیت موظف است نواحی مختلفی را به طور تصادفی انتخاب کرده و ضخامت پوشش ضد حریق روی این سطح را اندازه گیری کند.

اهمیت این مساله در این است که کم بودن ضخامت می‌تواند باعث عدم مقاومت کافی در برابر حریق شود و افزایش ضخامت هزینه‌های اجرا و مصرف مواد ضد حریق را افزایش می‌دهد و همچنین وزن نهایی سازه را نیز سنگین می‌کند.