یکی از تجهیزات مرتبط با آتش نشانی و عملیات اطفای حریق، لوله کشی آتش نشانی است که در ساختمان‌های مختلف به ویژه ساختمان‌های چند طبقه و مرتفع به‌کار برده می‌شود. از این لوله کشی‌ها که می‌توانند توکار یا روکار باشند، برای تسهیل عملیات اطفای حریق استفاده می‌شود.
مطابق با ضوابط و استانداردهای مشخصی که از سوی سازمان آتش نشانی تهیه و تنظیم شده، در سال‌های اخیر و به خصوص بعد از حادثه پلاسکو، در کشور ما لوله کشی‌های لازم برای آتش نشانی هم در کنار سایر لوله کشی‌های ساختمانی، ملزم به اجرا هستند. با آذر ایستا بنا همراه باشید تا شما را درباره چیستی و چگونگی این لوله کشی‌ها و نکاتی پیرامون اجرای آن‌ها راهنمایی کنیم.
عناوین اصلی این مطلب
لوله کشی آتش نشانی ساختمان چیست و چه کاربردی دارد؟
از نکات همواره مطرح و اهم در ساخت و ساز، پیدا کردن راهکارهایی برای افزایش مقاومت ساختمان‌ها در برابر خطر آتشسوزی است. به‌همین دلیل است که بشر با پیشرفت علم و تکنولوژی، به فناوری‌های مطرح در این زمینه مانند سیستم اعلام حریق، اطفای حریق و پوشش ضد حریق دست پیدا کرد.
شبکه لوله کشی مخصوص آتش نشانی، در واقع یکی از بخش‌های تشکیل دهنده‌ی سیستم اطفای حریق در ساختمان‌ها است. این سیستم در مواقع بروز حوادث آتشسوزی، توسط سنسورها و سیستم اعلام حریق فعال و سریعا برای خاموش کردن آتش وارد عمل می‌شود. سیستم اطفای حریق از لوله کشی آتش نشانی به‌صورت توکار یا روکار و یک منبع پر از آب تشکیل شده است. منبع آب مذکور در بالاترین نقطه ساختمان قرار داده و به شبکه لوله کشی متصل می‌شود تا در مواقع لزوم، آب را به محل حادثه که بخشی از ساختمان است، برساند.
در چند سال اخیر، استفاده از لوله کشی‌های مخصوص آتش نشانی و سیستم اطفای آتش گفته شده توسط شورای عالی آتش نشانان تصویب و لازم الاجرا شده است. اگرچه در ساختمان‌های نسبتا کوچکتر، سیستم اعلام حریق کافی دانسته می‌شود، اما در مورد ساختمان‌های بزرگ به ویژه دارای بیشتر از 6 طبقه، در کنار سیستم اعلام حریق می‌بایست از سازوکارهای اطفای آتشسوزی اعم از لوله کشی آتش نشانی هم استفاده شود.
آیا زمان مناسب شارژ یا تعویض کپسول آتش نشانی را میدانید؟
ضوابط جانبی برای ایمنی در برابر آتش سوزی
برای ایمن سازی ساختمان و حفاظت از آن در برابر حریق احتمالی، به خصوص اگر ساختمان مرتفع، وسیع و بزرگ باشد، لوله کشی و سیستم اطفای حریق امری ضروری خواهد بود. در این سیستم چندین قسمت هماهنگ با هم کار می‌کنند تا در صورت بروز آتشسوزی، تا قبل از رسیدن نیروهای آتش نشانی و وارد شدنشان به ساختمان، حریق به وقوع پیوسته تا حد ممکن کنترل و مهار شود.
اما آیا صرفا به کارگیری همین سیستم و انجام لوله کشی لازم، میتواند ایمنی حداکثری را برای حفاظت از سازه فراهم کند؟ پاسخ این سوال خیر است! شبکه لوله کشی آتش نشانی تنها بخشی از اصول ایمن‌سازی ساختمان‌ها در برابر آتشسوزی است. یکی از اصول دیگری که سازمان‌های آتش نشانی ساختمان‌ها را دعوت به بکارگیری آن کرده‌اند، اجرای پوشش ضد حریق است.
اسکلت سازه‌های ساختمانی به‌صورت اسکلت بتنی یا فولادی هستند. در هر دو ساختمان از اعضای فلزی استفاده می‌شود، اما در ساخت اسکلت‌های فولادی میزان بیشتری از فلزات به‌کار برده می‌شود. وقتی ساختمان دچار حریق می‌شود، شعله‌های آتش درجه حرارت بسیار بالایی ایجاد می‌کنند.
در این دمای فوق‌العاده زیاد، اجزای فولادی استحکام و دوام خود را از دست داده و دچار نرمی و حتی تغییر شکل می‌شوند. بنابراین ساختمان دوام و پایداری خود را از دست داده و هر لحظه امکان فروریختن آن وجود دارد. در این معضل حساسیت اعضای فولادی به حرارت به ویژه در ساختمان‌هایی با اسکلت فلزی، دردسرساز و باعث ریزش زودهنگام سازه می‌شود.
به همین دلیل است که توصیه می‌شود علاوه‌بر تأسیسات اطفای حریق و لوله کشی آتش نشانی، از پوشش ضد حریق هم برای تقویت ایمنی ساختمان در برابر آتشسوزی استفاده شود. این پوشش‌ها با حفاظت از اجزای فلزی سازه، کابل‌ها و…، در حین آتشسوزی از رسیدن دمای خیلی بالا به سازه جلوگیری می‌کنند تا فرصت زمانی کافی برای رسیدن نیروهای آتش نشانی و وارد عمل شدنشان، فراهم شود.
اگر برای ساختمان خود با هر تعداد طبقه و در هر شرایطی نیاز به اجرای پوشش ضد حریق دارید، آذر ایستا بنا به عنوان مجری این پوشش‌ها میتواند ابتدا در امر مشاوره فنی و سپس اجرای پوشش همراه شما باشد. ما با تجربه و تخصص خود و استفاده از بهترین متریال برای ساخت لایه‌های مقاوم در برابر آتش که توسط سازمان آتش نشانی تایید شده، به شما این اطمینان را می‌دهیم که سازه مورد نظر شما به‌خوبی در برابر حریق مقاوم خواهد شد.
اجرا و تایید شبکه لوله کشی آتش نشانی
برای انجام این کار، باید لوله‌ها، اتصالات، شیر خودکار، جعبه آتش نشانی و سایر تجهیزات لازم برای تأسیسات شبکه لوله کشی تهیه شود. سپس توسط متخصصین این حوزه، این شبکه در محل نصب و اجرا شود. در مرحله بعدی باید کارشناس ارشد آتش نشانی در محل حضور پیدا کرده و اتصالات، لوله‌ها، بست‌ها و قسمت‌های مختلف تشکیل دهنده سیستم اعلام حریق را جزء به جزء با دقت بررسی کند. بعد از چک کردن، وی میتواند درستی کار را تایید نماید.
این روند نیازمند نظارت جدی کارشناسان متخصص مربوطه است تا مطمئن شوند که همه اقدامات لازم به درستی انجام شده است. لوله کشی باید بطور صحیح و بی نقص اجرا شده باشد و دسترسی به منبع آبی مورد نظر، با مشکل مواجه نشود.
در صورتی که لوله کشی آتش نشانی با نظارت و چک کردن توسط سازمان آتش نشانی انجام شود، می‌توان اطمینان پیدا کرد که سازه نهایی ایمنی خوبی در برابر آتشسوزی‌های احتمالی خواهد داشت. این یعنی تمامی قسمت‌ها در صورت بروز حادثه، به‌خوبی و با بیشترین سطح استاندارد عمل می‌کنند تا از حوادث فاجعه بار بزرگتر و خسارت مالی و جانی بیشتر جلوگیری شود.
سیستم اطفای حریق چگونه کار می‌کند؟
گفتیم که لوله کشی‌های ویژه آتش نشانی، در واقع بخشی از سیستم اطفاء حریق در یک ساختمان خواهند بود. کار این سیستم به فناوری اعلام حریق وابسته است. سیستم اعلام حریق، یک سیستم هوشمند است که بطور خودکار بروز آتش سوزی در ساختمان را تشخیص داده و از این طریق، فرایند خاموش‌سازی یا اطفای آتش شروع به کار می‌کند.
برای اعلام وقوع حریق، به طراحی مدار مناسب، برق اضطراری و استفاده از دیتکتور یا حسگر نیاز است. چنین سیستمی میتواند دود ناشی از آتشسوزی یا نشتی گاز را تشخیص دهد. وقتی آتشسوزی به موقع گزارش داده شود، اقدامات لازم هم سریع‌تر انجام می‌شود و کنترل و مهار حریق راحت‌تر خواهد شد.
لوله کشی آتش نشانی و سیستم اطفای حریق هم با کمک منبع آب کار می‌کند و برای خاموش کردن شعله‌های آتش در زمان لازم وارد عمل می‌شود. لوله‌ها به یک نازل آب به نام اسپرینکلر متصل بوده و با کمک آن‌ها کنترل می‌شوند.
ساختار اسپرینکلر به این صورت است که کپسولی محتوی الکل مایع دارد که با یک فنر فشرده شده، مسدود شده است. زمانی که حریق اتفاق می‌افتد، دمای محیط بالا می‌رود و وقتی دما به درجه حرارت 67 درجه برسد، الکل مایع درون کپسول به نقطه‌ی جوش می‌رسد و به بخار تبدیل می‌شود. در چنین حالتی فنر فشرده شده آزاد و کپسول شکسته می‌شود. این فرایند باعث رها شدن آب از منبع در لوله کشی آتش نشانی خواهد شد.
در این مورد باید به این نکته هم اشاره کرد که جریان آب با کمک سوئیچ فرمان کنترل می‌شود. همچنین یک موتور پمپ فعالیت می‌کند تا آب را با فشار به قسمت لازم در ساختمان، بفرستند. مطالعه مطالب زیر هم میتواند به شما کمک بیشتری درباره سیستم اطفای حریق کند.
