عناوین اصلی این مطلب
پنکه صنعتی چیست؟
در صنایع، کارخانجات و محیط‌های سربسته کاری ابزار مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از رایج‌ترین وسایل مورد نیاز برای این محیط‌ها، فن‌ها هستند. فن‌ها یا پنکه‌ها محصولاتی مشابه پنکه‌های معمولی خانگی، ولی با قدرت، ابعاد و استحکام بسیار بیشتر هستند. استفاده از انواع پنکه صنعتی برای بسیاری از کسب و کارها لازم است و دما و هوای محیط‌های بزرگ را به‌خوبی متعادل می‌کند.
معرفی پنکه‌های صنعتی
پنکه‌های صنعتی محصولاتی شبیه نمونه‌های معمولی و روزمره، اما با اندازه و توان چندین برابر بالاتر هستند. از این پنکه‌ها در محیط‌های صنعتی، کارگاه‌ها، سوله‌ها، کارخانجات و گلخانه‌ها استفاده فراوانی می‌شود. اندازه این پنکه‌ها بسیار بزرگ است و موتور بسیار قدرتمندی هم دارند. همچنین از مواد کاملا مقاوم و محکم با کیفیت ساخت بالا ساخته شده‌اند. از پنکه‌های صنعتی برای به جریان انداختن هوا و خروج آن از محیط‌های سربسته استفاده می‌شود. همچنان که در فضای صنایع، دستگاه‌های مکانیزه و نیروهای انسانی مشغول به کار هستند و فرایندهای مختلفی را دنبال می‌کنند، هوای داخل محیط به تدریج آلوده و گرم می‌شود. این آلودگی و دمای بالا، سلامت افراد و تجهیزات و حتی محصولات تولید شده را به خطر می‌اندازد و اگر با تهویه مطبوع کنترل نشود، ادامه کار را سخت یا غیر ممکن می‌کند.
در این‌جا اهمیت استفاده از پنکه صنعتی مشخص می‌شود. این دستگاه‌ها هوا را به جریان می‌اندازند تا آلودگی، هوای گرم و گازها و ذرات آلاینده معلق در هوا، حرکت کنند و سپس از محیط خارج شوند. پس با تعبیه و روشن کردن پنکه‌های صنعتی، جریان هوا در محیط به گردش درآمده و حجم قابل توجهی از هوا از محیط خارج شده یا دمای آن کاهش می‌یابد. درواقع باعث بهبود کیفیت و دمای هوای صنایع می‌شوند. فن‌های صنعتی انتخاب‌های خوبی برای بالا بردن بهره‌وری تجهیزات تهویه‌ی مطبوع در صنایع هستند. همیشه قبل از انتخاب و خرید این پنکه‌ها، به چندین نکته توجه کرد که از مهم‌ترین آن‌ها، اندازه محیط مورد نظر برای نصب فن، قدرت و جریان هوای مورد نیاز و حتی سروصدای آن‌هاست. چراکه فن‌ها انواع مختلفی داشته و از لحاظ ابعاد، کارایی، توان، سرعت چرخش و فاکتور‌های دیگر متفاوت هستند. بنابراین مهم است که دقیقا محصول مناسب برای شرایط صنعتی خود را پیدا کنید.
کاربرد و نحوه کار پنکه صنعتی
پنکه‌های صنعتی دارای پره‌های بزرگی هستند که از جنس فلز یا پلاستیک بسیار محکم ساخته می‌شوند. با نیروی یک الکتروموتور قوی، پره‌های پنکه با سرعت بیشتر از 500 دور در دقیقه به چرخش در می‌آیند. این چرخش، حجم زیادی از هوای محیط را با فشار کم و سرعت مناسب به جریان می‌اندازد. پنکه‌های صنعتی معمولا به گونه‌ای طراحی می‌شوند که بتوانند حجم مناسبی از هوا را جا به جا کنند و در عین حال، در برابر شرایط سخت صنعتی، دمای بالا، رطوبت و مانند آن مقاومت کافی داشته باشند. بنابراین از قطعات مستحکم و با طول عمر بالا در تولید آن‌ها استفاده شده و اتصالات، کیفیت و مقاومت بالایی دارند.
موتور این پنکه‌ها هم قوی است تا دستگاه بتواند به‌طور مداوم بدون خرابی و داغ کردن، کار کند. هر پنکه صنعتی دارای ابعاد بزرگ و وزن بالایی است، چراکه اجزای آن از مواد اولیه سنگین‌تر مانند فولاد گالوانیزه، استیل ضد زنگ، آلومینیوم ریخته گری شده و پلاستیک‌های محکم و مقاوم شاخته شده و اندازه بزرگی هم دارند. پره‌ها باید قدرت کافی برای به گردش در آوردن هوا داشته باشند.
استفاده از انواع پنکه‌های صنعتی در محیط‌های زیر متداول است
- کارخانجات و کارگاه‌های تولیدی
- ساختمان‌ها و سوله‌های صنعتی
- ساختمان‌های تجاری
- سالن‌های ورزشی و سمینار
- فضای دامداری و مرغداری
- سالن اجتماعات یا برگزاری مراسم
- گلخانه‌ها
- گاراژها
انواع هواکش صنعتی
پنکه‌های صنعتی انواع مختلفی دارند که هریک از آن‌ها را برای موارد خاصی کاربردی می‌کند. بعضی از آن‌ها بزرگتر و پرقدرت‌تر هستند و بعضی دیگر امکان جابجایی راحت‌تری دارند. در ادامه با انواع پرکاربردتر فن‌های صنعتی که از اقسام فن‌های آکسیال به شمار می‌آیند، آشنا می‌شویم.
پنکه صنعتی زمینی
این محصول همان‌طور که از نامش مشخص است، روی کف زمین قرار می‌گیرد و نیاز به نصب در چهارچوب خاصی ندارد. پنکه‌های زمینی یا کفی، به جای خارج کردن هوا از محیط، آن را در جهت دلخواه شما حرکت و هل می‌دهند. این جریان می‌تواند تا حدودی دما را متعادل‌تر و مناسب‌تر کند. جایجایی و تعیین جهت این مدل از فن‌ها کاملا ساده است. پنکه‌های زمینی به قسمتی از محیط برای قراردادن نیاز دارند و به‌همین دلیل، برای محیط‌های با ابعاد محدود که نیاز است از حداکثر پتانسیل فضا برای تجهیزات صنعتی استفاده شود، مناسب نیستند.
پرتابل بودن این پنکه‌ها و قابلیت تنظیم جهتشان یک مزیت مهم محسوب می‌شود، اما نیاز به فضایی روی زمین برای قرار دادن، در بعضی شرایط می‌تواند نقطه ضعف آن‌ها باشد. از دیگر مزیت‌های یک پنکه صنعتی زمینی، قیمت مقرون به‌صرفه‌تر آن هاست. از طرف دیگر یک عیب این دستگاه‌ها، سر و صدای زیادی است که پره‌های یک پنکه کفی در حین چرخیدن با سرعت بالا تولید می‌کنند. حداقل توان مصرفی این دستگاه‌ها، 120 ولت است.
فن صنعتی پایه‌ای (ایستا)
این نوع از پنکه روی یک پایه سنگین وصل شده که می‌توان ارتفاع آن را تنظیم کرد. پنکه‌های صنعتی پایه‌دار هم مانند انواع زمینی، امکان تغییر جهت دارند تا بتوان جریان هوا را در مسیر مورد نظر هدایت کرد. بنابراین جهت و ارتفاع آن‌ها قابل انتخاب است. این دستگاه‌ها اندازه‌های مختلفی دارند و با وجود داشتن پایه بلند، محکم روی زمین قرار می‌گیرند. بنابراین به فضای اختصاصی در محیط نیاز دارند و لازم است محدودیتی از لحاظ مکان فیزیکی وجود نداشته باشد. پنکه صنعتی ایستایی، سرعت چرخش زیادی دارد و حجم هوای مطلوبی را در محیط جابجا می‌کند. این دستگاه‌ها، ویژگی نوسانی دارند و به‌همین دلیل می‌توانند جریان هوای زیادتری را حرکت داده و به تعدیل گرما و کاهش دمای هوا کمک کنند. حداقل توان مصرفی فن‌های صنعتی پایه‌ای، 220 ولت است.
پنکه‌های صنعتی دیواری
پنکه‌های دیواری برخلاف دو مدل قبلی، به جای قرارگیری روی زمین، روی دیوار نصب می‌شوند. جهت ایجاد جریان هوا توسط این پنکه‌ها را می‌توان نه به اندازه دو نوع قبلی، بلکه تا حدودی تغییر داد. به دلیل نصب شدن این مدل از فن‌های صنعتی روی دیوار، نیاز به اشغال فضایی از کف زمین ندارند و این مساله می‌تواند برای کسب و کارها یا صنایعی که با محدودیت مکان مواجه هستند، مفید باشد. حجم و جریان هوای حرکت داده شده توسط این پنکه‌ها، بالا و مناسب است. البته انواع مختلفی از آن‌ها با ابعاد و توان مختلف تولید شده‌اند که باید در هنگام خرید به جزئیات محصول دقت شود. همچنین سرعت بیشتر آن‌ها را می‌توان تنظیم کرد تا کارایی بهینه‌تری داشته باشند. کمترین توان مصرفی این دستگاه‌ها، در حد 220 ولت است.
پنکه صنعتی سقفی
از انواع رایج دیگر فن‌های صنعتی، پنکه‌های سقفی هستند. این پنکه‌ها پره‌های بزرگ و کشیده (با طول تقریبی 2.5 تا 3 متر) دارند که توسط یک موتور قوی به حرکت در می‌آیند. سرعت حرکت چرخان پره‌های این مدل فن، به نسبت کمتر است، اما به دلیل ابعاد بزرگ می‌تواند حجم زیادی از هوا را به حرکت در بیاورد. بنابراین برای محیط‌های بزرگ صنعتی که شاید پنکه‌های کوچکتر کارایی کافی را نداشته باشند، انتخابی مناسب است. به دلیل سرعت چرخش کمتر پره‌های فن سقفی، سر و صدای زیادی ایجاد نمی‌کنند. پس برای محیط‌هایی که لازم است از آلودگی صوتی جلوگیری شود، کاربردی‌تر خواهند بود. جهت جریان هوای این نوع از پنکه‌ها هم برخلاف مدل‌های قبلی، قابل تنظیم نیست و هوا را به‌طور ثابت از سمت سقف به طرف کف زمین به گردش در می‌آورند.
حرکت چرخشی این پره‌ها اگر برعکس جهت عقربه‌های ساعت باشد، جریان خنک کننده‌ای را از بالا به پایین تولید می‌کند و برای فصل‌ها یا محیط‌های گرم مناسب است. در صورتی که پره‌های پنکه صنعتی سقفی در جهت موافق با عقربه‌های ساعت حرکت کنند، هوای گرم‌تر را که سبک‌تر بوده و به‌همین دلیل به سمت بالای محیط حرکت می‌کند، دوباره به پایین می‌رانند تا از سردشدن بیش از حد هوای محیط جلوگیری کنند. بنابراین این نوع فن‌ها برای تمام فصول سال مناسب بوده، مصرف انرژی و قیمت بهینه‌تری دارند. کمترین میزان توان مصرفی این فن‌ها، 220 ولت است.
فن صنعتی درام (سیلندری)
فن درام طراحی مشابه فن‌های زمینی دارد، اما درون یک محفظه استوانه‌ای قرار گرفته است. پنکه‌های سیلندری جریان هوا را با حالت مکشی به داخل کشیده و از خود عبور می‌دهند تا آن را از محیط خارج کند. بنابراین تهویه دائم انجام می‌دهند و انتخاب خوبی برای خارج کردن هوای گرم و آلوده از فضای صنایع و کارخانجات است. پره‌های یک پنکه صنعتی درام، با سرعت زیادی به چرخش درمی‌آیند و این مساله باعث به‌وجود آمدن سر و صدای قابل توجه می‌شود. پس اگر نیاز به سکوت در محیط است، شاید بهتر باشد به جای آن از پنکه‌های سقفی صنعتی استفاده شود. اما اگر حساسیتی نسبت به آلودگی صوتی وجود ندارد، با توجه به قدرت و توان بالای این دستگاه‌ها، می‌توان از این نوع فن‌ها استفاده کرد.
فن صنعتی مه پاش
این مدل فن علاوه‌بر ایجاد جریان هوا در جهتی مشخص برای متعادلسازی دما و بهبود تازگی و کیفیت هوا، قدرت رطوبت‌سازی نیز دارد. به‌طوری که قطرات ریز آب را در هوا پراکنده می‌کند. چنین عملکردی باعث می‌شود هوای گرم و آلوده سریع‌تر متعادل شود. چراکه ذرات آب در تماس با قسمت‌های مختلف محیط، بخار شده و هوای محیط را خنک‌تر می‌کنند. از طرفی گرد و غبار جذب این رطوبت می‌شود و میزان آلاینده‌های معلق در هوا کاهش می‌یابد. بنابراین با کمک این نوع پنکه صنعتی هوای محیط علاوه‌بر به جریان افتادن، تازه‌تر نیز می‌شود. فن‌های مه پاش یا رطوبت‌ساز، به واسطه عملکرد خاص ساخت مه و پراکنده کردن آن، علاوه‌بر صنایع، در گلخانه‌ها هم کاربردی هستند.