سقف وافل و سقف یوبوت، دو مورد از سقف‌های مورد استفاده در پروژه‌های ساخت‌وساز هستند. از هر دو نمونه سقف، امروزه در کشور ما برای مسقف کردن ساختمان‌هایی که هرساله ساخته می‌شوند، استفاده می‌شود. بین آن‌ها شباهت‌ها و تفاوت‌هایی وجود دارد که در نهایت، طراحان، معماران، مهندسین عمران و کارفرمایان را به سمت یکی از آن‌ها سوق می‌دهد.

آذر ایستا بنا قصد دارد در این مقاله تفاوت سقف وافل و سقف یوبوت را شرح دهد تا بتوانید دید کامل‌تری نسبت به این دو سقف بدست آورید. آذر ایستا بنا اجرا کننده با تجربه‌ی پروژه‌های سقف وافل در کشور است. خدمات اجرای سقف وافل با بهترین کیفیت و امکانات، توسط ما قابل اجراست. برای مشاوره و آگاهی از هزینه اجرای سقف وافل با ما در تماس باشید.

معرفی اجمالی سقف‌های وافل و یوبوت

برای داشتن دید بهتر در مقایسه این سقف‌ها از نظر فنی و اجرایی یا اقتصادی، ابتدا مختصرا توضیحاتی را برای آشنایی بیشتر با آن‌ها ارائه می‌دهیم.

سقف وافل

سقف وافل به مدلی از سقف‌های بتنی ساختمانی گفته می‌شود که دال بتنی آن در سطح زیرین، حالتی مشبک مانند نان وافل دارد. به دال مورد استفاده برای اجرای سقف وافل، دال قابلمه‌ای هم گفته می‌شود. قبل از پرداختن به تفاوت سقف وافل و سقف یوبوت، باید با خصوصیات این نوع سقف آشنا باشیم.

در ساخت سقف وافل، از قالب‌های غیر ماندگار استفاده می‌شود و بعد از گیرش بتن، قالب‌ها از زیر سقف برداشته می‌شوند. سقف وافل یک طرفه یا دو طرفه اجرا می‌شود که قالب‌های بکاربرده برای آن، مربع یا مستطیل شکل خواهد بود. نکته حائز اهمیت در مورد این سقف، این است که فضای تو خالی زیادی درون دال بتنی وجود دارد که برای عبور تاسیسات یا انجام نورپردازی بکاربرده می‌شوند.

اجرای سقف وافل نسبت به اکثر سقف‌های بتنی ساختمان‌ها، با حذف بتن ناکارآمد و صرفه‌جویی در هزینه‌ها صورت می‌گیرد. صرف نظر از بتن ناکارامد یا اضافی، به معنای کاهش وزن مرده‌ی سقف نیز هست که مزایایی از نظر عمرانی و معماری ایجاد خواهد کرد و موجب تفاوت سقف وافل و سقف یوبوت می‌شود.

سقف یوبوت

سقف یوبوت با مدلی از دال بتنی مجوف ساخته می‌شود که مثل سقف وافل، فضایی تو خالی درون سقف خواهد داشت. اما این فضای تو خالی که در سقف وافل بصورت مشبک و در قسمت تحتانی باز است، در سقف یوبوت با لایه‌ای بتنی پوشانده شده است. در واقع در سقف‌های یوبوت، فضای خالی بین دو لایه بتنی محصور شده است.

در اجرای سقف یوبوت از قالب‌های ماندگار استفاده می‌شود. در ساخت این مدل سقف هم مساله‌ی حذف بتن ناکارآمد در نظر گرفته شده است. بنابراین در دال مجوف یوبوت 2 لایه بتن مسلح در بالا و پایین قرار گرفته و فضایی خالی بین آن‌ها وجود دارد که با بلوک توخالی یوبوت پر می‌شود. در این سقف مانند سقف وافل دوطرفه، تیرچه‌های عمود برهم به‌کار می‌رود که بار را در 2 جهت منتقل خواهند کرد.

حالا که با اصلی‌ترین مشخصه‌های ظاهری و اجرایی سقف‌های یوبوت و وافل آشنا شدیم، به سراغ فرق‌هایی که بین این دو نوع سقف وجود دارد می‌رویم. این سقف‌ها را می‌توان از لحاظ معیارهای مختلفی با هم مقایسه نمود.

تفاوت سقف یوبوت با وافل از لحاظ بار مرده

از نظر وزن یا بار مرده‌ای که هر یک از این سقف‌ها دارند، می‌توان گفت که سقف وافل سبک‌تر است. اگرچه سقف یوبوت به‌خاطر تو خالی بودن، می‌تواند سبک باشد، ولی سقف وافل به دلیل حذف لایه‌ی بتن پایینی، در مقایسه با آن وزن کمتری دارد. بار مرده کمتر در سقف وافل، باعث می‌شود مزیت‌هایی نسبت به سقف یوبوت داشته باشد.

یکی از این مزیت‌ها به مقاومت سقف در برابر زلزله بر می‌گردد. طبق یک اصل کلی ثابت شده، هرچقدر وزن یک ساختمان بیشتر باشد، آن سازه در هنگام زلزله نیروی بیشتری به خود جذب می‌کند. بنابراین بیشتر مستعد خرابی و ویرانی خواهد بود. پس می‌توان گفت یک مورد تفاوت سقف وافل و سقف یوبوت این است که سقف یوبوت در برابر زمین لرزه آسیب‌پذیرتر خواهد بود. در نقطه‌ی مقابل، سقف وافل در برابر خطر زلزله عملکرد بهتری نشان می‌دهد.

فرق سقف یوبوت و وافل از نظر سطح مقطع

اگر به تفاوتی که بین سطح مقطع‌های این دو سقف وجود دارد نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که سطح مقطع سقف وافل به شکل حرف انگلیسی T و سقف مقطع سقف یوبوت به شکل حرف انگلیسی I است. با وجود این که مقطع I شکل در مقاطع فلزی بسیار مناسب‌تر است، ولی در مورد یک سقف بتنی، قسمت اضافی زیر سقف صرفا وزن سقف یوبوت را بالا می‌برد و بار مرده بیشتری را موجب می‌شود. این قسمت نقش سازه‌ای پررنگی ندارد و به‌همین علت در سقف وافل حذف شده است. این مورد بعدی از تفاوت سقف وافل و سقف یوبوت است.

دال بتنی زیرین در سقف‌های یوبوت، صرفا میلگردها را می‌پوشاند و نقش پررنگ و مهمی در مقاومت و استحکام سقف ندارد. بنابراین در سقف‌های بتنی، مقاطع T شکل انتخاب بهتری هستند و بتن ناکارآمد بطور کامل در آن‌ها حذف شده است.

تفاوت بین سقف یوبوت با وافل از لحاظ قالب‌ها

قالب وافل غیر ماندگار و چندبار مصرف هستند. به این معنی که می‌توان بعد از انجام عملیات بتن‌ریزی و گیرش بتن، در زمان مناسب آن‌ها را خارج کرده و برای سقف یا پروژه‌ای دیگر مورد استفاده قرار داد. تا زمانی که این قالب‌ها سالم باشند و آسیب نبینند، می‌توان از آن‌ها برای بتن‌ریزی استفاده کرد.

تفاوت سقف وافل و سقف یوبوت از نظر قالب‌هایی که برای بتن‌ریزی استفاده می‌شوند، به ماندگار و غیرماندگار بودن آن‌ها برمی‌گردد. برخلاف سقف وافل، امکان استفاده‌ی مجدد از قالب‌های سقف یوبوت وجود ندارد و این قالب‌ها ماندگار و یکبار مصرف هستند. پس می‌توان گفت که سقف وافل از این لحاظ، به‌صرفه‌تر است.

فرق سقف وافل با یوبوت بر اساس مصرف بتن و میلگرد

برحسب میزان بتن و میلگردی که برای اجرای هر یک از این سقف‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد هم می‌توان آن‌ها را با هم مقایسه کرد. بر این اساس، هم مقدار مصرف میلگرد و هم میزان مصرف بتن در سقف وافل کمتر از سقف یوبوت است.

تفاوت سقف وافل و سقف یوبوت از نظر هزینه اجرا

از لحاظ هزینه‌ی مصرفی برای ساخت این دو نوع سقف، فرق‌هایی محسوس بینشان وجود دارد. همان‌طور که گفتیم، در روند اجرای سقف وافل، در مصرف بتن و آرماتورهای حرارتی صرفه‌جویی می‌شود که این به معنای پایین‌تر بودن قیمت سقف وافل در هزینه مواد مصرفی است.

علاوه‌بر این موارد، در اجرای سقف یوبوت می‌بایست از روان کننده استفاده شود، در حالی که چنین ضرورتی در مورد سقف وافل صدق نمی‌کند. اگر بخواهیم سقف وافل و یوبوت را از نظر دستمزد اجرا بررسی کنیم، باز هم سقف وافل هزینه کمتری نیاز دارد. چون به استفاده از پلای وود یا تخته چندلا نیازی نداشته و آرماتوربندی کمتری هم لازم دارد. بنابراین از جمله موارد تفاوت سقف وافل و سقف یوبوت کمتر بودن هزینه اجرا، مواد مصرفی و ابزارهای کمکی مورد نیاز و همچنین دستمزد نیروی کار برای ساخت سقف وافل است.

فرق بین سقف یوبوت با وافل از لحاظ سرعت و سهولت اجرا

در بررسی سرعت و سهولت اجرای سقف وافل و یوبوت، به این نتیجه می‌رسیم که سقف وافل فرایند اجرای سریع‌تر و راحت‌تری دارد.

در مورد سقف وافل، به متریال کمتر نیاز است، زیرا بتن‌ریزی یک لایه داشته و شبکه آرماتوربندی آن به گستردگی سقف یوبوت نیست. پس کار اجرای آن به نسبت سریع‌تر پیش می‌رود. سبک‌تر بودن این سقف باعث می‌شود به جک و لوله‌ی کمتری نیاز داشته باشد. همچنین مستقیما بر روی زیرسازی اجرا شده و به فرش کردن تخته سه لایی احتیاج ندارد. بنابراین تفاوت سقف وافل و سقف یوبوت در سرعت اجرای آن‌ها هم مشهود است.

ولی در فرایند اجرای سقف یوبوت، لازم است تمهیدات قابل توجه و اضافه‌تری برای زیرسازی به‌کاربرده شود. از جمله‌ی این تمهیدات، داربست چکشی با اسکافلد و پلی‌وود هستند. یک مورد دیگر از الزامات سقف یوبوت که در سقف وافل وجود ندارد، این است که تا 2 سقف پایین‌تر از سقفی که بتن‌ریزی آن باید انجام شود، جک‌های اطمینان قرار داده می‌شوند. میلگردهای مورد نیاز برای سقف یوبوت، باید به‌صورت 2 شبکه مش آماده شوند که نشان دهنده زمان طولانی‌تر در اجرای این سقف خواهد بود.

تفاوت سقف وافل و سقف یوبوت از نظر انتقال صوت و حرارت

با مقایسه سقف یوبوت با وافل از نظر جابجایی سر و صدا بین طبقه‌ها، سقف وافل از خود ضعف بیشتری نشان می‌دهد. چراکه در سقف یوبوت از دو لایه بتن با فضای میانی خالی از بتن‌ریزی استفاده می‌شود که صوت کمتری را از خود عبور می‌دهد. اما سقف وافل فقط یک لایه بتنی در خود دارد و در این مورد ضعیف‌تر عمل می‌کند.

از نظر عایق حرارت هم مانند صوت، نمی‌توان روی سقف وافل حساب کرد. چرا که حالتی مشبک، یک لایه و با ضخامت کمتر دارد. مگر اینکه در کنار آن از سقف کاذب یا کناف استفاده شود که هزینه‌ها را بالا می‌برد.

فرق تاریخچه استفاده از سقف وافل و یوبوت

از نقطه نظر قدمتی که هر یک از این دو سقف در کشور ما دارند، تفاوت بارزی وجود دارد. کاربرد سقف وافل در ایران و دیگر کشورها، قدمت بیشتری دارد. تا جایی که حتی در برخی از آثار تاریخی دوران هخامنشیان یا یونان باستان هم می‌توان آن را پیدا کرد.

اما سقف یوبوت سقف نسبتا جدیدی است که در دهه 90 وارد کشور شده و مورد استفاده قرار گرفت. تا به امروز هم با توجه به مزیت‌هایی که در مورد سقف وافل گفته شد و مشکلاتی که سقف یوبوت به همراه دارد، و بطور کلی با توجه به تفاوت سقف وافل و سقف یوبوت، بسیاری از کارفرمایان ترجیح می‌دهند که از سقف وافل به جای یوبوت استفاده کنند.

تفاوت بین سقف یوبوت با وافل در زلزله و حریق

وزن مرده‌ی کمتر سقف وافل، به آن مقاومت بیشتری در برابر زلزله می‌دهد. در نقطه مقابل ضخامت بیشتر سقف یوبوت، باعث می‌شود عایق خوبی در برابر دما بوده و در هنگام بروز حریق یا آتش‌سوزی، مقاومت بیشتری نشان دهد.

مقایسه سقف وافل و یوبوت برحسب حداکثر دهانه

بر اساس حداکثر دهانه‌ی این سقف‌ها، تفاوت‌هایی بینشان وجود دارد. بیشترین دهانه قابل اجرا در سقف‌های وافل، برحسب نوع یک طرفه یا دو طرفه و میزان ضخامت آن‌ها براورد می‌شود. سقف‌های وافل یک‌طرفه در دهانه‌های کوتاهتر قابل اجرا هستند و حداکثر دهانه را در سقف وافل دوطرفه می‌توان پیدا کرد که به 17 متر هم می‌رسد. مورد بعدی تفاوت سقف وافل و سقف یوبوت همین است.

سقف یوبوت، با ضخامتی به اندازه‌ی 30 سانتیمتر، در دهانه‌ای به ابعاد 11 متر قابل ایجاد است. با بیشتر شدن ضخامت سقف امکان اجرای آن در دهانه‌های بزرگتر تا 18 متر و کمی بیشتر هم وجود دارد، ولی این امر از لحاظ بیشتر شدن بار مرده سقف و اینکه سنگین‌تر شدنش مقاومت ساختمان را در برابر زمین لرزه پایین می‌آورد، مطلوب نیست.

تیم محتوای آذر ایستا همچنین محتوایی جامع درباره مقایسه سقف وافل با سقف عرشه فولادی تهیه کرده که پیشنهاد میکنیم برای اطلاعات بیشتر آن را مطالعه کنید.