سقف وافل و سقف عرشه فولادی، دو مدل از سقف‌های پرکاربرد در فعالیت‌های ساخت و ساز هستند. از هر دو نوع این سقف‌ها با وجود مزایا و معایبی که دارند، در ساختمان‌سازی به وفور استفاده می‌شود. پیمانکار سقف وافل و یا عرشه فولادی ممکن است به هر دلیلی یکی از این دو سقف را به دیگری ترجیح دهند. هر یک از سقف‌های عرشه فولادی یا وافل، مزایا و معایب خود را دارند.

این دو مدل سقف ساختمانی، خصوصیات و ساختار خاص خود را دارند. شباهت‌ها و تفاوت‌هایی میان سقف وافل و عرشه فولادی وجود دارد. برای دانستن این که کدام یک از آن‌ها برای تکمیل یک پروژه‌ی عمرانی مناسب‌تر است، بهتر است ویژگی‌های هرکدام را دانسته و از مقایسه آن‌ها آگاه باشیم.

آشنایی با سقف عرشه فولادی و سقف وافل

قبل از اینکه مقایسه سقف وافل با سقف عرشه فولادی را شرح دهیم، بهتر است ابتدا این دو مدل سقف ساختمانی را به طور اجمالی معرفی کنیم.

سقف عرشه فولادی که به آن متال دک هم گفته می‌شود، در ساختمان‌هایی که با اسکلت فلزی ساخته شده‌اند، به‌کار می‌رود. اجزای تشکیل دهنده این نوع سقف، شامل ورق گالوانیزه‌ی فرم داده شده، تیرهای اصلی و فرعی فلزی، میلگرد، برشگیر و بتن هستند.

قسمت بالایی تیرها در سقف عرشه فولادی، فشار و وزن بتن را به کمک برشگیر دریافت و تحمل می‌کند. در حالی که قسمت زیر تیرها نیروی کششی را تحمل خواهد کرد. تیرهای فرعی بکاربرده شده در ساخت این سقف، از پروفیل‌های نورد شده هستند. یکی از موارد قابل ذکر در مقایسه سقف وافل با سقف عرشه فولادی، سبک‌تر بودن سقف متال دک یا عرشه فولادی است. کمتر بودن وزن این سقف، موجب شده وزن کلی اسکلت فولادی ساختمان کاهش یابد.

سقف وافل مدلی از سقف برای تکمیل سازه‌های بتنی است که به‌عنوان جایگزین سقف تیرچه بلوک معرفی می‌شود. این نوع سقف که به شکل یک طرفه و دو طرفه ساخته می‌شود، برای مسقف کردن بناهایی با دهانه‌های بزرگ به‌کار برده می‌شود. سقف وافل اکثرا در سازه‌هایی وسیع یا با متراژ بالا مثل بیمارستان، سالن مترو، فرودگاه، سینما و مانند آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مقایسه اجرای سقف وافل و عرشه فولادی

روش اجرای این دو نوع سقف ساختمانی، تا حدودی شبیه و تا حدودی متفاوت باهم هستند. برای اجرای سقف عرشه فولادی، ابتدا اسکلت ساختمانی که از ستون و تیرها تشکیل می‌گردد، ساخته می‌شود. سپس ورق‌های گالوانیزه یا فولادی طبق نقشه اجرایی روی تیرها قرار داده می‌شوند.

دهانه‌های سقف پوشش داده شده و اگر طول دهانه از 4 متر زیادتر باشد، احتیاج به اجرای تیرفرعی بی شمع‌بندی دارد. سپس ورق‌ها و تیرها با کمک گل میخ‌ به هم متصل می‌شوند. در مراحل بعدی، آرماتوربندی سقف انجام شده و بعد از آن، عملیات بتن‌ریزی اجرا می‌شود. یک مورد مهم در مقایسه سقف وافل با سقف عرشه فولادی، نبود گل میخ و ورق‌های گالوانیزه در سقف وافل است، در حالی که این‌ها از اجزای مهم سقف عرشه فولادی هستند.

روش اجرای سقف وافل به این صورت است که در شروع کار، باید اسکلت بتنی یا فولادی ساختمان که دارای ستون و تیرهای فلزی است، ایجاد شده باشد. مرحله اول متعلق به زیرسازی یا شاسی‌کشی سقف وافل است که با پروفیل چوبی یا قوطی فلزی انجام شده و در صورتی که ارتفاع سقف بیشتر از 3.5 متر باشد، از جک یا اسکفولد استفاده می‌شود. در مرحله بعد قالب‌های وافل یکطرفه یا دوطرفه، روی زیرسازی قرار داده و تیرچه‌ها هم در جای مناسب گذاشته می‌شوند.

سپس آرماتوربندی سقف و تیرچه‌ها انجام می‌شود. در ادامه، بتن تازه تهیه شده و در فاصله بین قالب‌های وافل ریخته می‌شود. بعد از سفت شدن و گیرش بتن، برحسب دما و شرایط محیط یا نوع قالب‌ها، در زمان مناسب اقدام به باز کردن و خارج کردن قالب‌های وافل می‌کنند.

مقایسه سقف وافل با سقف عرشه فولادی از نظر هزینه‌ها

از لحاظ هزینه‌ها و مخارج، بین سقف وافل و عرشه فولادی، تفاوت‌هایی وجود دارد.

به‌طور کلی، با در نظر گرفتن اندازه دهانه‌ی سقف، ممکن است سقف عرشه فولادی با شمع‌بندی یا بدون آن اجرا شود. اما در هر صورت برای یکدست کردن سطح تحتانی سقف عرشه فولادی، از سقف کاذب استفاده می‌شود. در حالی که سقف وافل خود نمای زیرین زیبایی دارد که حتی می‌توان در معماری بنا از آن استفاده کرد و هیچ الزامی به استفاده از سقف کاذب نخواهد داشت. پس از این نظر، مخارج اجرای سقف کاذب به ساختمان‌هایی با سقف عرشه فولادی، تحمیل می‌شود.

به نظر می‌رسد هزینه‌های کمتر در اجرای سقف وافل نسبت به سقف عرشه فولادی، صرفا به عدم احتیاج به سقف کاذب محدود نمی‌شود. مقایسه سقف وافل با سقف عرشه فولادی نشان می‌دهد که در سقف وافل، میزان مصرف میلگردهای کششی کمتر از عرشه فولادی است. همچنین تیرهای فرعی حذف شده و در یک کلام، می‌توان گفت که در مصرف آهن و متریال فلزی ساختمان، صرفه‌جویی می‌شود.

در رابطه با سقف وافل، نیازی به استفاده از ورق‌های فولادی یا گالوانیزه برای تحمل بتن نیست. بلکه از قالب‌های پلاستیکی چند بار مصرف استفاده می‌شود که این موضوع، مصرف فلزات را کاهش می‌دهد. از طرف دیگر، قالب‌های وافل ماهیتا طوری طراحی شده‌اند که فضای توخالی مشبک و مکعب شکل را در زیر سقف ایجاد می‌کنند که در مقایسه با فضای صاف و توپر سقف عرشه فولادی، نشان دهنده‌ی میزان کمتر بتنی است که برای اجرای سقف وافل مورد نیاز است.

در مجموع می‌توان از مقایسه سقف وافل با سقف عرشه فولادی نتیجه گرفت که در اجرای سقف وافل، در هزینه مصرفی برای تهیه فلز و بتن صرفه‌جویی می‌شود. دستمزد کارگران انجام دهنده مراحل اجرای سقف وافل هم کمتر و روند کار ساده‌تر است.

در سقف عرشه فولادی، برای اجرای هر سقف به تهیه ورق‌های گالوانیزه احتیاج دارید. اما برای ساخت سقف وافل، قالب‌ها یکبار مصرف نبوده و به‌صورت اجاره‌ای یا خرید برای چندین بار استفاده تهیه می‌شوند. از هر قالب وافل (به شرطی که در حین بیرون آوردن آسیب نبیند)، می‌توان چندین بار و برای ساخت چند سقف استفاده کرد. همین موضوع در مقایسه سقف وافل با سقف عرشه فولادی، نشان دهنده کاهش هزینه‌های کلی سقف وافل است.

مقایسه سقف عرشه فولادی با وافل از نظر سرعت اجرا

سرعت اجرای سقف وافل نسبت به سقف عرشه فولادی، بیشتر است. برشگیرهای نبشی و ناوانی در سقف وافل یک طرفه یا دو طرفه وجود ندارند و هیچ نیازی به استفاده از آن‌ها در اجرای سقف نخواهد بود. این یعنی نیازی به جوشکاری برشگیر به ورق و… وجود ندارد که باعث می‌شود کار سریع‌تر پیش برود. عدم نیاز سقف وافل به سقف کاذب هم باعث سرعت بیشتر روند اجرای آن می‌شود.

در مرحله قالب‌بندی سقف، قالب‌های وافل به راحتی کنار هم قرار گرفته و بعضا در هم قفل می‌شوند. این روش ساده و سریع قابل انجام بوده و نسبت به نصب ورق‌های گالوانیزه در ساخت سقف عرشه فولادی، اجرای راحت‌تری دارد.

مقایسه سقف وافل با سقف عرشه فولادی از لحاظ وزن

در فرایند ساختمان‌سازی، توجه به مصالح مصرف شده، نوع سقف‌ها و اسکلت‌ها و بار مرده‌ای که هریک از آن‌ها ایجاد می‌کنند، بسیار اهمیت دارد. در مورد سقف وافل می‌توان با قاطعیت گفت که به خاطر حالت وافل مانند سطح زیر سقف، مصرف بتن بسیار کاهش می‌یابد و این به معنای کاهش بار مرده‌ی سقف است. همین باعث می‌شود بتوان این نوع سقف را در دهانه‌های بلند نیز اجرا نمود. سقف وافل استحکام و مقاومت بسیار خوبی دارد.

سقف وافل بهتر است یا عرشه فولادی؟

تا اینجا با خصوصیات و مشخصات سقف وافل و عرشه فولادی آشنا شدیم. حالا با توجه به نکاتی که در مقایسه سقف وافل با سقف عرشه فولادی گفته شد، به این سوال پاسخ می‌دهیم که سقف وافل بهتر است و یا عرشه فولادی؟ ایمنی هر دو نوع سقف بالاست و از آن‌ها برای مسقف کردن خیلی از ساختمان‌ها استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید: مزایای سقف وافل

گفتیم که سقف وافل، مصرف بتن و فلز را کاهش داده و به طور کلی هزینه‌های لازم برای اجرای آن، کمتر است. این موضوع مورد توجه سازندگانی با بودجه‌ی کم قرار می‌گیرد. اجرای سقف وافل، معمولا آسان‌تر و سریع‌تر انجام می‌شود. اگر محدودیتی مثل بار مرده یا ابعاد دهانه سازه مد نظر باشد، باز هم سقف وافل برنده‌ی ماجراست. چون مقایسه سقف وافل با سقف عرشه فولادی نشان‌دهنده کاهش بار مرده و افزایش اندازه دهانه در سقف‌های وافل است.

کاهش استفاده از فلزات و ورق فلزی در سقف وافل، باعث می‌شود میزان آسیب‌پذیری آن در هنگام وقوع آتشسوزی کمتر شود. در صورتی که نیاز به یک مجری باسابقه برای اجرای سقف وافل دارید، آذر ایستا بنا یک انتخاب مطمئن و کاردرست است. این شرکت تمامی مراحل اجرای سقف وافل را با بهره‌گیری از نیروهای متخصص و ماهر، انجام می‌دهد.